hakantok1 Web Sayfasi Yapilir VOLKSWAGEN 1303 is basvurusu yap hakantok5 hakantok6 hakantok7 Dugun Gelenekleri Adres 14 Jpg 15 Linkler Kahve Fali Ruyalarim Burclar istanbul plajlari Ankara Havuzlar Otel Yoneticiler Otel Jpg Antalya Butik Oteller 1 Butik Oteller 2 Balayi Otelleri Otel Link Kibris Tanitim Ankara Denince Golf Otelleri Goller ve Denizler Tr Turizm Rehber Hangi Otelde Kalinir Seyahat Acentalari Housekepping Otel Arsiv Turizm Firmalari Karadeniz Yayla Otel Tanitimlar TBMM Alanya Otelleri Belgeli Tesisler Otel ik ik Antik Kentler Ödüllü Plajlar Firma Epostalar Yerli Arabamiz Kaybolan Meslekler Nostalji ve Anilar Turk Starlar Sehitlerimiz Gezelim Gorelim 1 Gezelim Gorelim 2 Fenerbahce  Gezici Rehber Anadol STC Marka Hikayeleri iletisim Bilgilerim Kangal  Turbeler Troleybus Gida Teroru Twitter Takipci Ek Gelir israil Boykot Ankara Terminal Otobusler



 

Iste kanitlari:


AKSEHIR GOLU - Konya’nin Aksehir Ilcesi’nde bulunan gol yaklasik 15 yil once
350 kilometrenin uzerinde alana sahipti.

AKSEHIR GOLU - Golun toplam alani 30 kilometrekareye, en derin yeri ise 1
metreye kadar dustu. Konya bolgesi icin onemli yere sahip olan golun bazi kesimleri tarim alani
olarak kullaniliyor

1. AKARSU

Yagmur olarak yeryuzune dusen su uc yoldan dagilir. Bir bolumu gunesin e ruzgarin etkisi ile buharlasarak, atmosfere geri doner. Bir bolumu birleserek dereleri ya da caylari olusturur. Geri kalani da topragin altina sizar. Sizan sularin buyuk bir bolumu sonradan kaynaklar halinde yeniden topragin ustune cikarak akarsulara karisir. Hic yagmur yagmayan mevsimlerde bile akarsularin akmasini saglayan iste bu kaynak sularidir. Eriyen kar ve buzullar da akarsularin beslenmesinde onemli rol oynar.

Boylece olusa dereler birleserek irmak denen buyuk akarsulari olusturur. Bir akarsuya cigiri (yolu) boyunca katilan bu dere ve caylara da o akarsuyun kollari denir. Bir akarsu ve kollarinin beslendigi, daha dogrusu sularini topladigi alan o akarsuyun akaclama havzasi ya da kisaca havzasidir. Ayni uzunluktaki iki irmaktan birinin havzasi cok genis, oburununki daha dar olabilir.

Eskicaglardan bu yana insanlara icme suyu saglayan ve balik gibi degerli bir besin sunan akarsular, sonradan tekne yapiminin ogrenilmesiyle ucuz ve kolay bir ulasim yolu olmustur. Nil ve Ren irmaklari yuzyillardir ticaretin ana damarlaridir. Ozellikle daglik yorelerdeki akarsu vadileri karayollari ve demiryollari icin en elverisli gecitlerdir. Ayrica akarsular, gectikleri yerlerde kayalari oyarak degerli maden damarlarinin ve yataklarinin ortaya cikmasina yardimci olur. Akarsularin tasidigi aluvyonlarla zenginlesen taskin ovalari verimli tarim alanlaridir. Ustelik hem ekinleri sulamak, hem de elektrik enerjisi uretmek icin cogu kez barajlar yardimiyla akarsulardan yararlanilir.

2. BARAJ

Akisini denetim altina almak amaciyla bir akarsuyun onune yapilan sete baraj denir. Barajlarin sulama, taskinlari onleme, kentlere su saglama, elektrik uretme gibi cok cesitli yararlari vardir.

Yeri dogru secilmis bir baraj, irmagin gectigi butun bolgeyi gelistirebilir. Barajin ardinda yeterli su toplaninca genis alanlar sulanarak verimli hale getirilebilir. Irmagin suyunun cok fazla oldugu donemlerde, baraj golunde su tutularak, irmagin asagi kesimlerinde duzenli bir akis saglanir, taskinlar onlenir ve zamanla batakliklar kurutulur. Daha binlerce yil once Misir’ da Nil irmagi ve Babil’ de Dicle irmagi boyunca sulama amacli barajlar yapilmisti.

Elektrik enerjisi uretiminde de barajlardan yararlanilir. Asagi akabilecegi yuksek bir yerde toplanmis olan su bir enerji kaynagidir. Yuksekten asagi akan su, bir su carkini ya da onun gunumuzdeki gelismis turu olan bir su turbinini dondurmek icin kullanilir. Su turbinine bagli olan bir uretec (jenerator) araciligiyla elektrik elde edilir.

Barajlarin bir baska yarari, irmagin barajin gerisinde kalan kesimlerinin derinlesmesi ve dolayisiyla irmagin yukari cigirinda akisin yavaslamasidir. Artan derinlik ve daha yavas akis, irmagin daha once ulasima elverisli olmayan kimi yerlerinde ulasim olanagi saglar. Ayrica, baraj golleri balik yetistirmek icin de kullanilabilir.
3. TURKIYE’ DEKI AKARSULAR

Turkiye’ nin cografi konumu, cok degisik bolgelerdeki denizlere ve kapali havzalara dagilan cok karmasik bir akarsu agi yaratir. Kiyiya paralele uzanan siradaglarin denize bakan yuzlerinde hizli akisli, kisa boylu cok sayida akarsu gorulur. Buyuk akarsular ise, bu daglari enine yararak, yer yer vadilerini iyice derinlestirip genisleterek uzanirlar. Bu buyuk akarsular, ic bolgelerde genis alanlarin sularini toplarlar. Batida Ege Denizi’ ne dogru akan irmaklar ise, denize dik uzanan daglar arasinda actiklari vadilerde akarlar. Denize cikisi bulunmayan (kapali) havzalar, ulke yuzolcumunun yaklasik 1/7’ sini kaplar. Tuz Golu, Van Golu, Akdeniz Goller Bolgesi (Beysehir, Egridir, Burdur) kapali havzalarin baslica su birikme yerleridir. Orta Anadolu’ da denize acilmayan akarsular, Tuz Golu disinda da goller, batakliklar, sazliklar olusturur. Bati Toroslar ustunde yer alan Goller Bolgesi ise, kalkerli taban nedeni ile aslinda genis bir yer alti akarsu agi icinde kalir. Akdeniz kiyi daglarinda fiskiran Duden’ de oldugu gibi bu sular cesitli cikis noktalari bulur. Dogu Anadolu ve Guneydogu Anadolu sularinin onemli bolumu Firat, Dicle ve kollari tarafindan Basra Korfezi’ ne tasinir. Ancak en doguda Aras ve daha sonra Kura’ yi olusturacak kucuk akarsular Hazar Denizi’ ne acilir. Karadeniz’ e dokulen Kizilirmak, ulke sinirlari icinde en uzun akarsudur. Coruh, Yesilirmak ve Sakarya da Karadeniz’ e acilir. Susurluk Cayi, Marmara Denizi’ ne dokulen en onemli akarsudur. Gediz, Kucuk Menderes ve Buyuk Menderes Ege Denizi’ ne dokulur. Ayrica Yunanistan sinirini cizen Meric, Trakya bolumunun baslica akarsu agini olusturan Ergene’ yi de alarak Ege Denizi’ ne acilir. Goksu, Seyhan ve Ceyhan, Akdeniz’ e dokulen en onemli irmaklardir. Ote yandan, Suriye’ den gelen Asi (Orontas), ulke icinde 97 km.’ lik bir yay cizerek sularini Akdeniz’ e bosaltir. Turkiye’nin irmaklari, mevsimlere gore degisen, duzensiz akislidir. Ya kurakliginin yarattigi cilizlasma, ilkbaharda, yerini eriyen karlar ve yagan yagmurlarin yarattigi gur akisa birakir. Dogu Karadeniz Bolgesi hemen hemen her mevsim yagisli gectigi icin, bu bolge irmaklarinda onemli bir su azalmasi gorulmez. Ama dik akarsu yataklari, burada da, akisi duzensiz kilar. Dogu Anadolu’ da yuksek, dar ve derin vadiler boyunca akan irmaklarin suyu kisin azalir. Yine de eriyen karlar surekli ve bol bir akis saglar.

3.1. AKDENIZ BOLGESI’NDEKI AKARSULAR

3.1.1. SEYHAN

Zamanti Suyu ile Goksu Irmagi’ nin Adana il sinirlari icinde, Dezmir Dagi yakinlarinda birlesmesiyle olusur. Guneye dogru akarak Toros Daglari’ ni asar ve Adana Ovasi’ na cikar. Burada sagdan en onemli kolu Cakit Suyu’ nu alir. Ovada menderesler cizdikten sonra Tarsus Cayi agzinin 3 kilometre dogusunda Deli Burun adi verilen bir cikinti olusturarak Akdeniz’ e dokulur. Uzunlugu 560 km.’ dir.

3.1.2 CEYHAN

Sogutlu ve Hurma Caylari’ nin birlesmesi ile olusur. Goksun Cayi’ ni aldiktan sonra Berit ve Engizek Daglari arasindaki dar ve ormanlik bogazlardan gecip, Maras Dagi’ nin bati uzuna yonelir ve buralarda en onemli kolu olan Aksu ‘ yu alir. Amanos Daglari’ nin batisindan gecerek guneye iner, sonra Bahce’ den gelen Bulanik Suyu’ nu alir ve Cukurova’ ya ciktiktan sonra bir cok menderes cizerek, Dogu yonunde Yumurtalik (Aya) Limani’ nin onundeki deltayi olusturup denize dokulur. Uzunlugu 509 km’ dir.

3.1.3. ASI IRMAGI

Suriye’ den dogup Turkiye’ de Akdeniz’ e dokulen 380 km uzunlugundaki irmagin 92 km.’ si Turkiye topraklarinda akar. Suriye’ de, Lubnan ve Antilubnan Daglari arasindan dogar. Bir sure Turkiye-Suriye sinirini cizdikten sonra Amanos ve Kas Daglari arasindan gecip Amik Ovasi ‘ ni sulayarak Samandagi onunde Akdeniz’ e dokulur. Kisin ve ilkbaharda en yuksek debiye ulasan sulari yazin azalir.

3.1.4. MANAVGAT CAYI

Bati Toroslar’ in guney yamaclarindan dogar (Akdaglar). Guneye dogru ormanlik bir alan icind akar. Manavgat’ in 3 km. kadar kuzeyinde unlu Manavgat Caglayani’ ni olusturur. Manavgat Caglayani’ ndan sonra cayin sulari hizini yitirerek Antalya Korfezi’ ne dokulur. Uzunlugu 93 km.’ dir. Ulkemizin debisi en duzenli olan akarsulari arasindadir. Uzerinde kurulan Oymapinar Baraji, 1980 de isletmeye acildi.

3.1.5. DALAMAN CAYI

Teke yoresini batisinda Yesilgol Dagi’ ndan dogar, Horzam adi ile kuzeye akarak Acipayan Ovasi’ na girer. Kirenis Suyu adiyla guneybatiya kivrilarak Dalaman Ovasi’ na iner ve Akdeniz’ e dokulur. Uzunlugu 229 km.’ dir.

3.1.6. AKSU CAYI

Egridir Golu’ nden dogar. Antalya’nin 18 km dogusunda Aksu bucagindan gecerek Akdeniz’ e dokulur. Uzunlugu 136 km.’ dir. Yer alti sulari ile beslenir. Yil boyu sulari boldur.

3.1.7. GOKSU

Toroslar’ da Kartal Dagi’ ndan dogarak, Taseli Yaylasi’ ndan gecip Silifke yakininda Akdeniz’ e dokulen Goksu Irmagi’ nin uzunlugu 308 km.’ dir.

3.2. MARMARA BOLGESI’NDEKI AKARSULAR

3.2.1. SUSURLUK CAYI

Simav kasabasinin guneyinde Saphane Dagi’nin Kalaycikiri Tepesi’nden dogar. Simav Ovasi’ndan ve ayni adi tasiyan golden gecer. Daglar arasinda daralip genisleyen bir vadiden gectikten sonra Sindirgi yakininda kuzeye yonelen akarsu, buraya dek Simav Cayi adini tasir. Balikesir Ovasi’nin dogusundan gecerek Susurluk Ovasi’ na iner. Karacabey Ovasi ve Guney Marmara Daglari arasindaki Karacabey Bogazi’ ndan gecerek Tirilya ve Ballikaya aciklarinda Marmara Denizi’ ne dokulur. Bu kesimi kucuk tonajli gemilerin ulasimina olanaklidir. Uzunlugu 321 km. olan Susurluk Cayi’ nin en onemli kollari, Kocacay ve Kirmasti Suyu’ dur. Yazin irmagin sulari azalarak derinligi 25 cm ye’ duser.
3.2.2. GONEN CAYI

Kazdagi eteklerinden dogan Gonen Cayi, Bakircay, Kazak ve Akkayasi caylarini aldiktan sonra buyur ve guneybati-kuzeydogu dogrultusunda dar bogazlar icinde akarak Gonen Ovasi’ na iner. Burada aluvyonlar icerisinde kivrimlar yapan irmak, batidan Kocadere’ yi, dogudan Cakiroba Cayi’ ni alarak Misakca’ nin batisinda Marmara Denizi’ ne dokulur. Uzunlugu 134 km. olan bu cayin rejimi oldukca duzensizdir.

3.2.3. ERGENE IRMAGI

Meric irmaginin kollarindan biridir. Uzunlugu 281 km. olan Ergene, Istiranca Daglari’ nda Karatepe’ nin eteklerinden dogar. Muratli kasabasinin asagisinda Corlu Suyu ile birlesir. Alpullu, Pehlivankoy ve UzunkoGoogle Page Rankingu’ nun onunden gectikten sonra Ipsala’ nin kuzeyinde Meric’ e karisir.

3.3. EGE BOLGESI’ DE KI AKARSULAR

3.3.1. GEDIZ IRMAGI

Uzunlugu 350 km. , akaclama havzasi 17 500km2’ dir. Murat Dagi’ nin bati ve kuzey yamaclarindan inen derelerin, Saphane Dagi’ ndan inen akarsularla bilesmesi ile olusur. Dalgali yaylalar icinde once guneybati sonra bati yonunde akar. Kunduzlu, Selende, Deliinis ve Demrek caylarini, Kula kesiminden gelen sulari aldiktan sonra guneye doner. Salihli yakinlarinda dar bir bogazdan gecerek Gediz Ovasi’ na iner. Ovayi gecerken de Alasehir ve Kum Caylarini alan Gediz, Manisa ve Menemen onunden bir delta ovasina cikar. Izmir Korfezi’ nin kuzeyinde Foca ile Camalti tuzlasi arasindan denize dokulur. Tasidigi aluvyonlarla Izmir Korfezi’ nin agzini tikama tehlikesini doguran Gediz Irmagi’ nin agzi, 1886’ da batiya cevrilerek bugunku yatagina oturtuldu.

3.3.2. BUYUK MENDERES IRMAGI

Eski adi Maiandros olan Buyuk Menderes, Banaz Cayi ve Kufi Suyu’ nun kollarinin birlesmesi ile olusur. Saraykoy onunde ovaya cikarak, Denizli onunden gecip Curuksu’ yla birlesir ve batiya dogru yonelir. Nazilli, Aydin, Soke kentlerinin onunden gecer, guneybatiya donup Ege Denizi’ ne dokulur. Uzunlugu 450 km., havzasi 24 250 km2’ dir. Buyuk Menderes Mentese yoresinden gelen Vandolas Cayi, Akcay ve Cine Suyu ile birlesip aluvyonlariyla Soke’ ye dek uzanan bir ovayi doldurur.

3.3.3. KUCUK MENDERES IRMAGI

Bozdagi’ ndan dogan akarsu, birlesen kucuk kollarla buyuyerek guneye dogru iner. Beyder kasabasi yakinlarinda, Boz ve Aydin Daglari’ nin birbirinden giderek acilan ve alcalan tepeleri arasindaki genis havzasinda batiya dogru akar. Torbali yakinlarinda guneye donen akarsu, Selcuk onunde Ege Denizi’ ne delta yaparak dokulur. Uzunlugu 175 km.’ dir. Irmak kisin kabarir ve sagnak yagislar oldugunda, ozellikle delta alani uzerinde yatagindan tasarak gecici batakliklar olusturur. Yazin ise, sulari cok azdir. Getirdigi aluvyonlar tarihi Efes kentinin kiyidan uzaklasmasina neden olmustur.

ALIBEYKOY BARAJI -Istanbul’un su gereksinimini karsilamak icin kurulan baraj
28 metre su yuksekligine sahipti.

ALIBEYKOY BARAJI - Simdi cocuklarin oyun alani olan barajda, sularin tamamen
cekilmesiyle Mimar Sinan yapimi Tac Mahal butunu ile ortaya cikti.

BEYSEHIR GOLU - Turkiye’nin 3. buyuk goludur…

BEYSEHIR GOLU - Kurakligin bas gosterdigi gol, son 10 yil icerisinde 2 milyar
metrekup su kaybina ugradi.

BUYUKCEKMECE GOLU - Mimar Sinan Bucagi’nin bulundugu yerde, Marmara
kiyisinda yer aln ve yuz olcumu 11 kilometre olan gol balikciliga yatkindi.

BUYUKCEKMECE GOLU - Sularin cekilmesiyle, balikci tekneleri kum uzerinde
kaldi. Golun sahip oldugu kumsal boyutu 3 metreden 45 metreye cikti.

959 306 02082007 9 Bölge ülkeler için akarsularýmýzýn önemi Ülkemizde Doðup Dýþ Ülkelerden Denize Dökülen Akarsular
DOGANCI BARAJI - Bursa’da Nilufer Cayi uzerinde, sehre icme suyu temin eden
baraj, 2.520.000 metrekup hacimde 65 metre su derinligine sahipti.

DOGANCI BARAJI - Simdi ise susuzlukla mucadele ediyor.

FILYOS CAYI - Zonguldak’ta bulunan, 228 km uzunlugunda ve 20 metre derinliindeki
baraj, tarima buyuk katki sagliyordu.

FILYOS CAYI - Ve kurudu…

KIZILIRMAK - Turkiye topraklarinda dogarak yine Turkiye topraklarindan
denize dokulen nehir, 1.150 km uzunlugundaydi.

KIZILIRMAK - Geriye catlak topraklar kaldi…

MANYAS GOLU - Dunyaca unlu Kuscenneti Milli Parki’nin bulundugu gol, yuzlerce
kusa ev sahipligi yapiyordu.

MANYAS GOLU - Yuz olcumu 166.000 kilometrekare olan golun sulari, 2 kilometreye
yakin geri cekildi. Su derinligi 30 ile 40 cm. ye dustu.

MEKE GOLU - Binlerce yil once dev bir kraterin icinde daha kucuk bir kraterin
yukselmesiyle olusan gol, goruntusuyle hayranlik birakiyordu

MEKE GOLU - Golun capi 800 metreden asagiya dustu ve sulari cekildi.

B.MENDERES - Bati Anadolu’nun en buyuk akarsuyu olan Menderes Nehri, Aydin’in
Bozdogan ilcesi sinirlari icindeki Kemer Baraji’ndan su aliyordu.

B.MENDERES - Kemer Baraji’ndan bosaltilan 58 bin metrekup suyla takviye edilmeye
calisilan nehir artik yok!

OMERLI BARAJI - Riva Cayi uzerinde bulunan baraj, 2.198.000 metrekup hacim
ve 52 metre derinlige sahipti.

OMERLI BARAJI - Sularin yuzde 80′ini kaybeden barajdan geriye 900 yillik mezar
goruntuleri kaldi.

SEYFE GOLU- Kirsehir yakinlarindaki 7.800 hektarlik gol, kulturel acidan onem
tasiyordu.

SEYFE GOLU - Kurakliktan binlerce kus bolgeyi terk etti.

TUZ GOLU - Turkiye’nin tuz ihtiyacini karsilayan ve 2. buyuk gol olan Tuz Golu,
muhtesem bir goruntuye sahipti.

TUZ GOLU - Golun suyu 60 cm cekildi.



YEDIGOLLER - Bati Karadeniz’deki Yedi Goller bolgesi de kurakliktan nasibini aldi.
Sahip oldugu guzellikle yerli ve yabanci turistlerin ilgi odagiydi.



YEDIGOLLER - Yaz ve kis turizme uygunlugu ile bilinen bolge tukendi!
Simple Etiketler:bolge ulkeleri icin akarsularimizin onemi,Bolge ulkeler icin akarsularimizin onemi,bolge ulkeleri icin akarsularin onemi,akarsularimizin onemi,bolge ulkeleri icin akarsu onemi,bolge ulkeleri icin akarsularimizin onemi ile ilgili siirler,bolge ulkeler icin akar sularin onemi,bolgeler icin akarsularimizin onemi,bolge ulkeleri icin akarsularimizin onemi,akarsularimiz ile ilgili oyku

Tunca Irmagi


 

Tunca Cayi Uzerinde 1420 Yilinda Yapilan Gazimihal koprusu

Tunca Cayi; ya da Tunca Irmagi, Meric Irmagi‘nin onemli kollarindan birisidir. Tunca Cayi Trakya‘nin onemli akarsularindan birisidir.

Tunca Irmagi Bulgaristan‘daki Karadag’dan dogar. dogar. Toplam uzunlugu 48 km olan Tunca Irmagi’nin 12 km’lik bolumu  Turkiye Bulgaristan sinirini olusturur. Uzunbayir mevkiinden Edirne sinirlarina girerek Suakacagi Koyu‘ne kadar guneye akarak Turkiye Bulgaristan sinirini olusturduktan sonra Edirne’nin  Kirishane mevkiinde Meric Irmagi ile birlesir.

Edirne’de Tunca Irmagi uzerinde 1420 yilinda yapilan tarihi  Gazimihal Koprusu bulunmaktadir.

Tunca Irmagi 7.884 km²’lik bir havzaya sahiptir. Tunca Irmagi’nin ortalama debisi 31 m³/sn’dir. Derinligi 82 cm ile 540 cm arasinda degisir.

Tunca Irmagi’nin yataginin fazla egimli olmamasi nedeniyle sulari yavas akar. Sularindan tarimsal sulamada yararlanilir.

Kislari karlarin erimesi; ya da asiri ilkbahar yagislari nedeniyle debisi 142 m³/sn’ye kadar yukselen Tunca Irmagi sik sik taskinlar yaparak cevreye zarar vermektedir.

Filyos Cayi (Yenice Irmagi)

Filyos Cayi; ya da Yenice Irmagi Bati Karadeniz Bolgesi’nde bulunur. Uzunlugu 228 km’dir. Filyos Cayi’nin havzasi 13.000 km²’den fazladir. Yatagi ormanlik alanlarla kaplidir. Filyos Cayi Zonguldak‘in Filyos ilcesinden Karadeniz’e dokulur.

Filyos Cayi irili ufakli pek cok akarsuyun birlesmesinden olusur. Filyos Cayi’nin en onemli kollari Koroglu Daglari‘ndan inen Soganli(Gerede) Cayi ve  Ilgaz Daglari’ndan inen Arac Suyu‘dur.

Filyos Cayi Cankiri Kastamonu il sinirini olusturduktan sonra Karabuk topraklarina girer. Karabuk topraklarindan Zonguldak topraklarina girerek Bolu Ovasi‘ndan gelen Devrek Cayi ile birleserek Filyos ilcesinden Karadeniz’e dokulur. Filyos Cayi denize dokuldugu noktada oldukca verimli bir ova olusturmustur.

Filyos Cayi farkli bolumlerinde farkli adlar alir. Filyos Cayi cigirinin ilk bolgelerinde “Gerede Cayi” olarak adlandirilir. Ýsmetpasa dolaylarinda “Ulucay”; Cerkes suyu ile birlestikten sonra ” Soganli Cayi“; Boyali dolaylarinda ” Melan Cayi” olarak adlandilir. Filyos Cayi Karabuk’te ” Yenice Irmagi” olarak adlandirilir.

Filyos Cayinin rejimi oldukca duzenlidir. Yaz aylari disinda gecit vermeyen, saniyede 100 m³ debisi bulunan bir akarsudur. Yaz aylarinda sulari azalir; kisin ve ilkbaharda sulari yukselir.

Filyos Cayi kuresel isinma ve bolgesel kuraklik tehdidi nedeniyle sularinin azalmasi sorunu ile karsi karsiyadir.

Filyos Cayi’ndan tarimsal sulamada ve balikcilikta yararlanilir.

Zamanti Cayi


 

Zamanti Cayi Rafting Ýcin Uygun Olan Akarsularimizdandir.

Zamanti Cayi Ýcanadolu’dan dogar. Zamanti Cayi Seyhan Irmagi‘nin en buyuk koludur.

Zamanti Cayi Kayseri ili Pinarbasi ilcesinin 1.500 metre yukseklikteki Uzunyayla‘nin Serefiye Koyu‘nden dogar. Daha sonra Kayseri’nin  Pinarbasi, Tomarza, Develi ve Yahyali ilcelerinden gecer. Tomarza ve Develi Ovasini suladiktan sonra Yahyali’ya dogru akar. Yahyali’yi gectikten sonra  Kapuzbasi Selaleleri‘nin sularini da alir. Adanaya 80 km yaklasan Zamanti Cayi Aladag ilcesinin Akinek Dagi yamaclarinda Goksu Irmagi ile birleserek Seyhan Irmagi’ni olusturur.

Tahtali Dagi’nin bati kismindaki yatagi boyunca dar ve derin vadilerden akan Zamanti Cayi yer yer caglayanlar olusturur. Bolgedeki kucuk akarsularla beslenerek debisini yukseltir.

Zamanti Cayi’nin su rejimi, Turkiye’deki diger akarsularla aynidir. Yazlari sulari azalan cayin kis ve ilkbaharda sulari cogalir.

Zamanti Cayi rafting icin Turkiye’deki en uygun akarsulardan birisidir.

Dalaman Cayi


 

229 Km Uzunlugundaki Dalaman Cayi Rafting Sporu Ýcin Uygun Bir Akarsudur.

Dalaman Cayi toplam uzunlugu 229 km, havzasi 3.400 km² olan Akdeniz Bolgesi‘nin suyu bol bir cayidir.

Dalaman Cayi, Dirmil yakinlarindaki Kocas Dagi‘ndan  dogar. Buklumler yaparak kuzeye dogru akar. Cameli’nde genis bir dirsek yaparak guneye dogru akmaya baslar. Bir sure yol aldiktan sonra bir Golhisar  Golu’nu olusturur. Golhisar Golu’nden cikarak Golhisar sehrine dogru akar. Golhisar kentinden Acipayam Ovasi‘na dogru akmaya devam eder.

Esler Daglari‘ndan gelen cay ve derelerle beslenerek debisini yukseltir. Acipayam Ovasi‘nda buyuk bir kivrim  yaparak guneybatiya dogru akar. Acipayam Ovasi’ni gecen Dalaman Cayi, dar ve derin vadilerden akar. Arazi yapisindaki engebeler nedeniyle bu bolgede  pek cok caglayan olusturur.  Dalaman Ovasi’na girdiginde arazi yapisinin duzelmesi nedeniyle hizi duser. Dalaman Cayi burada tasidigi aluvyonlarla verimli bir delta olusturmustur. Dalaman Cayi, Ortaca‘nin 8 km guneyinden Dalaman yakinlarindan Akdeniz‘e dokulur.

Dalaman Cayi’nin sulari yazin biraz azalir; kis ve ilkbaharda yukselir.

Dalaman Cayi’ndan yalnizca denize dokuldugu yer ile Dalaman arasinda tasimacilik yapilabilmektedir.

Dalaman Cayi rafting sporu icin Turkiye’deki en uygun akarsulardan birisidir. Her yil binlerce yerli ve yabanci turist rafting yapabilmek icin Dalaman Cayi’na gelir.

Manavgat Cayi


 

Manavgat Cayi Manavgat Ýlcesinden Gecerken

Manavgat Cayi Bati Toroslar‘in dogu yamaclarindan dogar. 90 Kilometre uzunlugundaki Manavgat Cayi Manavgat Caglayani‘ni olusturarak Akdeniz‘e dokulur.

Manavgat Cayi’nin tarihteki adi Melas’tir.

Bati Toroslar‘daki pek cok kaynak ile beslenen Manavgat Cayi, dunyanin en buyuk yeralti sulari olan Dumanli 1 ve Dumanli 2 yeralti sulari ile de beslenir. Manavgat Cayi guneybatiya yonelerek dar vadilerden gecer.

Yeralti sulari ile beslenmesi nedeniyle Manavgat Cayi’nin sulari sicak yaz gunlerinde bile  soguktur. Manavgat Cayi denize yaklastikca denize paralel bir yol izler. Manavgat ilcesinden gectikten sonra Manavgat ilcesinin dogusunda aluvyonlariyla olusturdugu deltadan Akdeniz’e dokulur.

Manavgat Cayi’nin uzun yillar olculen debisi 25 – 125 m³ /sn’dir

Manavgat Cayi uzerinde Oylumpinar ve Manavgat Hidroelektrik Barajlari kurularak elektrik uretilmektedir. Barajlar Manavgat Cayi’nin hizini dusururler. Barajlardan asagida kalan kisimlarinda Manavgat Cayi uzerinde orta olcekli teknelerle tasimacilik yapilabilmektedir.

Manavgat Cayi Turkiye’nin su rejimi en duzenli akarsuyudur.

Manavgat Cayi uzerinde rafting yapilir. Manavgat Cayi’nin rafting baslangic noktasina ulasmak icin Manavgat – Alanya karayolundan once 10 km. doguya, daha sonra kuzeye Akseki istikametine donulur. Akseki’ye 4 km. kala Ýbradi yonune donuldukten sonra 11. kilometrede Sahap Koprusu‘ne ulasilir. Burasi rafting icin baslangic noktasidir.

Manavgat Cayi cevresi zengin turizm turlerine olanak taniyan bir yoredir. Altinbesik Magarasi icindeki golleri, sarkit ve dikitleri ile gorulmeye degerdir. Ýbradi ve Ormana yerlesim merkezleri civari, dag bisikleti, trekking ve yamac parasutu icin elverislidir. Yorede yaban kecisi, yaban domuzu, tavsan, kinali keklik ve cesitli kus turleri mevcuttur.

Porsuk Cayi


 

Porsuk Cayi Eskisehir'i Ortadan Ýkiye Boler.

Porsuk Cayi, Ýc Anadolu Bolgesi’nin onemli akarsularindan birisidir. Oldukca buyuk bir cay olan Porsuk, bazi yerlerde Porsuk Irmagi olarak da adlandirilir.

Porsuk Cayi’nin tarihteki adi Frigce‘den gelen  Timbris’tir.

Porsuk Cayi Aksu Dagi’nin kuzey yamacindan inen Bayatcik  Deresi ve Murat Dagi‘nin kuzey yamacindan cikan Kiziltas Suyu’nun birlesmesiyle olusur.

Porsuk Cayi, 448 km uzunlugu ile Sakarya Irmagi‘nin en onemli koludur. Porsuk Cayi yuksek debisi ile neredeyse bir irmak boyutunda sayilabilecek buyuk bir caydir.

Kutahya Ovasi’ndan gecen Porsuk Cayi uzerine 1948 yilinda Porsuk 1 ve 1971 tarihinde  de Porsuk 2 barajlari yapilmistir. Barajlar taskinlari onlemek, tarimsal sulama ve icme suyu temininde kullanilir.

Barajlari arkasinda birakan Porsuk Cayi Eskisehir Ovasi‘ndan ve sonra Eskisehir kentinden kenti  ikiye bolerek gecer. Yassihoyuk karsisinda Sakarya Irmagi ile birlesir.

Porsuk Cayi’ Kunduzlar, Kargin Deresi, Ilicasu, Mollaoglu Deresi, Sarisu, Keskin Deresi, Muttalip Deresi ve Purtek Cayi’nin sularini alarak debisini yukseltir.

Porsuk Cayi Eskisehir ilini ortadan ikiye boler. Turkiye’de icinden irmak gecen en guzel sehir olan Eskisehir’e ayri bir guzel  gorunum veren Porsuk Cayi  uzerinde cevre duzenlemeleri yapilarak modern bir gorunum verilmistir. Porsuk Cayi Eskisehir’in simgesidir.

5 Yil oncesine kadar kirlilik sorunu yasayan Porsuk Cayi yapilan duzenlemelerle kirlilik sorunundan kurtarilmistir.

Kislarin sert gectigi yillar Porsuk Cayi donmaktadir.

Nilufer Cayi


 

Nilufer Cayi

Nilufer Cayi Marmara Bolgesi’nin onemli akarsularindan biridir. Toplam uzunlugu 172 km’dir. Nilufer Cayi Bursa ve Karacabey Ovalari’ni sular.

Nilufer Cayi, Uludag‘in guney yamaclarindaki 850 metre rakimli iki magaradan cikar. Kaynak bolumundeki adi, Aras Suyu‘dur. Aras Suyu yataginda ilerlerken cesitli akarsularla birlesir ve Nilufer Cayi olarak adlandirilir.

Cay, Nilufer adini Orhan Gazi’nin esi Nilufer Hanim‘dan almistir. Nilufer Cayi uzerine Bursa Ovasi’nda  bir kopru yaptiran Nilufer Hanim’in adi caya verilerek anisi yasatilmistir. Nilufer Cayi ayrica Nilufer Ýlcesi’ne de adini vermistir.

Nilufer Cayi’nin onune  Doganci Koyu yakinlarinda yapilan Doganci Baraji ile Bursa’nin icme suyu gereksinimi karsilanir.

Yataginda ilerleyen Nilufer Cayi Bursa Ovasi’ni suladiktan sonra Ulubat Golayagina dokulur. Bursa Ovasi’ndaki sularla beslenen Nilufer Cayi Cakirkoy Ovasi’nda Ayvali Dere’yi alarak debisini yukseltir. Daha sonra Susurluk Cayi ile birlesen Nilufer Cayi Karacabey Bogazi’ndan Marmara Denizi’ne dokulur.

Nilufer Cayi’na karisan baslica akarsular, Gokdere, Kirkpinar, Balikli ve Ayvali Dere’dir. Nilufer Cayi gunumuzde kirlilik sorunu ile karsi karsiyadir.

Nilufer Cayi’nin uzerinde tarihi Nilufer Koprusu ve Acemler Koprusu bulunur.

Nilufer Cayi’nin tarihteki adi Odris’tir.

Cay


 

Eskisehir'i Boydan Boya Gecen Porsuk Cayi

Cay, dereden buyuk, irmaktan kucuk akarsulara verilen genel ad.

Mevsimsel olarak bazi caylar, kis ve ilkbaharda su debilerinin yukselmesi ile irmak olabilirken; yaz ve sonbahar gibi sularinin azaldigi donemlerde de dere olabilmektedir.

Yine bazi irmaklar, dogduklari bolge dolaylarinda cay iken, ilerledikleri yok boyunca kendilerine karisan baska cay ve derelerin su miktarini artirmasiyla irmak olabilmektedir.

Bir akar suyun dere mi, cay mi, irmak mi oldugu sorusuna yanit verilirken o akar suyun tasidigi su miktari goz onunde bulundurulur.

Turkiye’nin her bolgesinde sayisiz cay vardir. Porsuk Cayi, Aksu Cayi, Munzur Cayi, Nilufer Cayi, Filyos Cayi, Melen Cayi, Biga Cayi,  bunlardan bazilaridir.

Irmaklar kadar buyuk olmayan caylar uzerinde genelde hidroelektrik  barajlar kurulmaz, tarimsal sulama amacli kucuk baraj goletleri kurulur.

Susurluk Cayi


 

Susurluk Cayi

Susurluk Cayi; ya da Simav Cayi, Kutahya ili Simav kentinin guneyindeki Saphane Dagi‘nin Kalaycikiri Tepesi‘nden dogar. Simav Ovasi’ndan ve Simav Golu’nden gecer.

Yoluna devam ederek Sindirgi yakinlarinda keskin bir dirsek yaparak  kuzeye yonelir. Buraya kadar cayin adi Simav Cayi’dir.

Balikesir Ovasi‘nin dogusundan gecerek Susurluk Ovasi‘na iner. Susurluk sehrini ikiye bolerek kuzeye dogru yol alir.

Karacabey Bogazi’ndan gecerek Tirilya ve Ballikaya yakinlarinda Marmara Denizi‘ne dokulur. Susurluk Cayi’nin en onemli kollari. Nilufer CayiKirmasti Suyu, Hatap Deresi, Gobel Deresi, Omerkoy Deresi, Caylak Deresi ve Kocacay‘dir.

Susurluk Cayi’nin tarihteki adi Makestos’tur. Susurluk Cayi’nin toplam uzunlugu 321 km’dir. Denize dokuldugu yerde dusuk tonajli gemilerle ulasim yapilabilmektedir.

IL IL TURKIYE BARAJLARI.GOLLERI VE DERELERI
YOL DURUMU VE BALIK CESITLERI
Adana (Kadirli) Aslantas B.G. Asf. Sazan, Yayin
AdanaToros daglari yedigoller stb.Alabalik
Adana Seyhan BG Asf-Stb Yayin –Sazan-Turna
Adana Catalan BG Asf-Stb.Yayin Sazan
Adana Karatas Akyatan golu Asf-Stb. Sazan
Adiyaman Golbasi Asf-Stb.Yayin-sazan
Adiyaman inekli golu Asf-Stb.Yayin-Sazan
Adiyaman Azapli golu Asf-Stb- Yayi- Sazan
Adiyaman Abdulharap Golu Asf-Stb.Yayin-Sazan-Turna
Adiyaman Ataturk Baraji Asf-Stb.Yayin-Sazan-Turna-In baligi
Ardahan Cildir golu ASF-Stb. Sazan-Turna
Ardahan Aktas golu Sazan-Gumus
Afyon (Sandikli) Orenler B.G. Asf - Stab Sazan, Capak
Afyon (Suhut) Kayabelen B.G. Asf - Stab Aynali Sazan
Afyon (Suhut) Selevir B.G Asf - Stab Sudak – Sazan
Afyon (Bayat) Bayat Goleti Asf. Sazan
Afyon (Sultandagi) Aksehir Golu Asf - Stab Sazan – Turna
Afyon Cay. Karamik Golu Asf – Stab Sazan – Turna
Aksaray Guzelyurt Golu Asf. Aynali Sazan
Aksaray Merk. Helvadere G. Asf. Aynali Sazan
Aksaray Sariyahsi Saribuk Goleti Asf. Stb Levrek-Sazan
Amasya Tasova Borabay G. Asf. A.Sazan – Yayin
Amasya (Tasova) Ulukoy G. Asf. A.Sazan – Yayin – Siraz
Amasya (Suluova) Yedikir G. Asf. Turna – A.Sazan-Siraz-Tahta Baligi
Ankara (Cubuk) Karagol Asf. Sazan – Alabalik
Ankara (Nallihan) Sariyar (Has.Pol.B.G.) Asf. Yayin – Sazan – Gumus – Kizilkanat
Ankara (Bala) Hirfanli B.G. Asf. Sazan – Sudak – Yayin – Kerevit
Ankara (Kirikkale) Kapulukaya B.G. Asf. Turna – Sudak
Ankara (Bala) Kesikkopru B.G. Asf. Turna – Alabalik – Sudak
Ankara (Nallihan) Gokcekaya B.G. Asf. Sazan – Yayin – Kefal – In Baligi
Ankara (Ayas) Asartepe B.G. Asf. In Baligi- Kefal – Sazan-Turna
Ankara ( Khamam) Camlidere (Bayindir) B.G Asf.-Stab Kefal- A.Sazan
Ankara ( Khamam) Kurtbogazi B.G Asf A. Sazan- Kefal
Ankara ( Khamam) Egrekkaya B.G Asf Kefal- Karabalik - Levrek
Ankara (Khamam) Akyarma B.G Asf Kefal – Karabalik - Bekir
Ankara (Bala) Avsar G Asf-Stab Sazan - Yayin
Ankara (Golbasi) Dikilitas Asf-Stab A.Sazan- Turna
Antalya (Manavgat) Manavgat Cayi Asf. Dere Alasi – Kefal – Sazan
Aydin Dilek Yarim Adasi Menderes Havzasi asf.stb Kefal-Levrek-Yilan baligi
Aydin Cine Topcam Baraji asf. A.sazan – Japon cipurasi
Artvin Savsat karagol Asf-Stb Alabalik
Artvin Coruh nehri uzerindeki barajlar(Muratli,Savsat,Artvin) Asf-Stb. Yayin,Sazan,Alabalik
Artvin Tum dag ve yayla dereleri  alabalik
Balikesir (Bandirma) Manyas G. Asf. Sazan – A. Sazan – Turna – Yayin
Balikesir (Ivindi) Caparli G. Asf. Sazan – A. Sazan
Bayburt maden koyu asf. Dere alasi
Bayburt Pulur BG asf sazan-alabalik
Balikesir (Merkez) Ibirler G. Asf. Sazan – A. Sazan
Bilecik (Bozbuyuk) Dodurga B.G. Asf. A. Sazan
Bolu (Merkez) Golcuk G. Asf. Alabalik – Kefal-Kadife
Bolu (Merkez) Yedigoller Stab. Alabalik
Bolu (Merkez) Abant Golu Asf. Abant Alasi-Bekir-Kadife
Bolu (Merkez) Saraycik G. Asf – Stab. Sazan – A. Sazan -Alabalik
Bolu (Merkez) Aladag G. Asf – Stab. Sazan – A. Sazan – Kefal-Alabalik
Bolu Golkoy B.G Asf Kefal-A.Sazan
Bolu Goynuk sunnet heyelan golu Asf Alabalik-sazan
Bolu Goynuk cubuk heyelan golu Asf Alabalik- sazan
Bolu Yenicag golu Asf karabalik-Sazan
Burdur (Golhisar) Uylupinar Golu Asf. Sazan – A. Sazan – Siraz – Kefal
Burdur (Golhisar) Yaprakli B.G. Stab.Sazan – Sudak – Yayin – Kefal – Yilan Baligi
Burdur (Bucak) Karacaoren 1 B.G. Asf. Sazan – Sudak – Siraz – Alabalik -Yilanbaligi
Burdur (Bucak – Kargi) Karacaoren 2 B.G. Asf. Sazan – Sudak – Siraz – Alabalik
Burdur (Karamanli) Karatas G. Asf. Sazan-Sudak-Kefal
Burdur (Karamanli) Karamanli B.G. Asf. A.Sazan
Bursa (Buyukorhan) Cuma B.G. Asf. A.Sazan
Bursa (Demirtas) Demirtas G. Asf. In Baligi-A.Sazan-Sazan-Kefal
Cankiri (Eldivan) Karadere G. Stab. Sazan – Alabalik
Cankiri (Ilgaz) Kirkpinar (Kise) G. Stab. Alabalik
Cankiri (Yaprakli) Gurgenlik G. Stab. Sazan
Cankiri (Orta) Semer( Guldurcek) B. Asf-Stab Kefal- Alabalik- Sazan
Cankiri ( Sabanozu) 100. Yil Goleti Asf A.Sazan
Cankiri ( Cerkes) Suleymanli G Asf Kefal-A.Sazan- P.Sazan-Karabalik
Denizli Civril Isikli G. Stab. Sazan-Turna-Kefal-Karaburun
Edirne Enez Buyuk Gala Golu Stab. Sazan-Turna-Yilan Baligi
Elazig Sivrice Sivrice Hazar G. Stab. Siraz-Alabalik-Biyikli Balik
Elazig Keban Keban B.G. Stab. Sazan-Siraz-Biyikli Balik
Elazig Baskil Karakaya B.G. Stab. Sazan – Siraz
Eskisehir Seyitgazi Catoren B.G. Asf. Sazan
Eskisehir Seyitgazi Kunduzlar B.G. Asf. Sazan
Eskisehir Incesu Porsuk B.G. Stab Sazan
Giresun S.Karahisar B.G. Asf. A.Sazan-Yayin-In Baligi
Gumushane Kurtun Karagol Stab Alabalik
Gumushane Cakil golu,Salyoz,Kose, sule golleri Asf-Stb.Alabalik
Giresun Sivas siniri Camoluk kosten golu Stb-Hamyol  Alabalik
Giresun-Sivas siniri Kilickaya BG Asf.Stb.Yayin- Sazan-Alabalik
Giresun tum dag ve yayla dereleri ham yol alabalik
Manisa Salihli Demirkopru B.G. Asf. Sudak-Yayin-Sazan-Cay Baligi-Biyikli
Isparta Egirdir Kocada G. Asf. Sazan –Sudak
Isparta Merkez Golcuk G. Asf. Sazan- Sudak
Isparta Sutculer Karacaoren B.G. Asf. Sazan-Sudak-Yilan Baligi
Isparta Keciborlu Keciborlu G. Asf. Sazan
Isparta Uluborlu Uluborlu B.G. Asf. Sazan
Isparta Keciborlu Guneykent, Uludere G. Asf. Sazan
Isparta Sutculer Yesildere A.S. Asf. Alabalik
Isparta Aksu Aksu Cayi Asf. Alabalik
Isparta Aksu Karacahisar Cayi Asf. Alabalik
Isparta Sutculer Candir Cayi Asf. Sazan - Alabalik
Isparta Atabey Atabey G. Asf. Sazan
Isparta Yavac Hisarardi G. Asf. Sazan
Izmir Selcuk Gebekirse Golu Asf. Kefal-Sazan-Sudak
Izmir Karsiyaka Karagol Asf. Alabalik – Sazan
Izmir Odemis Golcuk Golu Asf. Sazan-Yayin
Karabuk Eflani Kadikoy G. Stab. In Baligi Sazan
Karabuk Eflani Bostancilar G. Stab. A.Sazan- Kefal
Karabuk Eflani Ortakcilar G. Asf. A.Sazan- Kefal
Karabuk Yenice Seker Deresi Stab. Alabalik
Kastamonu Karacamak B.G. Asf. Sazan-Kefal-Sari Balik
Kastamonu Seydiler Beyler B.G. Asf. Sazan-Kefal-Sari Balik
Kastamonu Eynihal Gennectepe B.G. Asf. Sazan-Kefal-Sari Balik
Kastamonu Tosya Yanyayla dipsiz gol asf-Stb Alabalik-sazan
Kastamonu Pinarbasi ve Ilgaz cevresi tum dag dereleri hamyol alabalik
Kirikkale Yahsihan Kizilirmak Asf. A.Sazan-Kadife-Levrek-Yayin
Kirikkale Merkez Kayali B.G. Asf. Sazan-Kefal-Biyikli Balik
Kirikkale Delice cayi ve kizilirmakbaraj ve goletleri asf.stb yayin-alabalik-sazan-kefal
Kirikkale Kapulukaya B.G. Asf. Turna – Sudak.
Kirsehir Merkez Cugun B.G. Asf. A.Sazan-Kaya Baligi-Kefal
Kirsehir Merkez Hirfanli B.G. Asf. Sazan-Levrek-Yayin-Kadife-Mercan
Kirsehir Merkez Karabogaz G. Asf. A.Sazan
Kirsehir Kaman Sariomerli G. Asf. A.Sazan- Ot Sazani
Kirsehir Cicekdagi Golcuk G. Asf. A.Sazan
Kirsehir Boztepe Harmanalti G. Asf. A.Sazan-Kefal- Karabalik
Kirsehir Mucur Obruk Golu Asf. A.Sazan
Kocaeli Merkez Sapanca Golu Asf. Yayin-Sazan-Turna-
Konya Selcuklu Altinapa B.G. Asf. Sazan
Konya Halkapinar Ivriz B.G. Asf. Alabalik-A.Sazan
Konya Ilgin Cavuscu Golu Asf. Sazan
Konya Beysehir Beysehir Golu Asf. Sudak-Sazan
Konya Selcuklu Sille B.G. Asf. Sazan
Kutahya Cavdarhisar  B.G. Asf. Kefal-In Baligi
Kutahya Tavsanli Kayabogazi B.G. Asf. A.Sazan-Kefal-In Baligi
Nevsehir Urgup Damsa B.G. Asf. Sazan-Levrek
Mugla Milas Bafa Golu Asf. Sazan-Kefal-Levrek-Yilan Baligi
Mugla Koycegiz Koycegiz Golu Asf. Kefal-Levrek-Sazan-Yilan Baligi
Ordu tum dag ve yayla dere ve golleri hamyol  alabalik
Sakarya Merkez Poyrazlar Golu Asf. Kizilkanat-Turna-Sazan
Sakarya Ferizli Buyuk Akgol Asf. Kizilkanat-Sazan-Turna-Yayin
Samsun-Altinkaya-Derbent-Hasan ugurlu-Suat ugurlu barajlarinda-Aynali sazan-Kambur sazan-Yayin-Sudak(Akbalik)-Kizilkanat-Tatlisu Levregi-Tatlisu Kefali-Turna-Tahta baligi-Biyikli balik
Rize Camlihemsin Elevit Golu Stab. Dere Alasi
Rize Ikizdere Ciftekopru Deresi Stab. Dere Alasi
Rize Camlihemsin Karadeniz Golu Hamyol Dere Alasi
Rize Ikizdere Cimil Baskoy Golu Stab. Dere Alasi
Rize Ikizdere Akarsu Stab. Dere Alasi
Rize Camlihemsin Kavran-Kackar Hamyol Dere Alasi
Rize Ikizdere Camlik Deresi Asf. Dere Alasi
Rize Yayla golleri(Seven,Cifte gol,Yedigoller,Adali gol) Ham yol Alabalik
Sakarya Sapanca golu asf Sazan-yayin-kizilkanat
Sakarya ferizli Buyuk akgol asf Kizilkanat-yayin-turna-sazan
Sakarya mrk.poyrazlar golu asf Kizilkanat –turna- sazan
Samsun Vezirkopru golu stb Alabalik
Samsun Tekkekoy Cakmakli golu Asf.Stb.Turna –sazan
Samsun Ladik golu asf Sazan- turna
Samsun Derbent- altinkaya –Celtek BG Asf- Stb. Turna –Sazan- yayin
Sivas Divrigi asf aynali sazan- gokkugagi alabalik
Sivas altinyayla asf.stb turna alabalik sazan
Sivas zara asf.yayin sazan turna
Tokat- ordu  siniri aybasti Persembe yayla golu hamyol alabalik
Tokat catalan duden golu stb alabalik
Tokat Resadiye Zimay Golu Asf. A.Sazan
Tokat Zile Boztepe B.G. Asf. A.Sazan
Tokat Merkez Gokceyel Asf. A.Sazan
Tokat Sulsaray Dutluca B.G. Asf. A.Sazan
Tokat almus baraj golu asf. Yayin sazan
Tokat Zile boztepe baraj golu asf.a.sazan
Tokat zile belpinar bg stb sazan
Tokat guzelbeyli Bg ASF.Stb Sazan
Trabzon Caykara Uzungol Asf. Alabalik
Trabzon Firtina ve Zigana dereleri ile diger tum dag ve yayla dereleri alabalik
Yozgat Merkez Gelingullu B.G. Asf. A.Sazan-Kefal-Karaburun-Biyikli Balik-In Balig

Turkiye gun gectikce kurakliga teslim oluyor…

ACIBALIK (Rhodeus seiceus amarus)
Trakya, Marmara ve Karadeniz'de agir akisli akarsular veya gollerde yasar. Bitkiler ve kucuk hayvanciklarla beslenir. Ortalama 5-6, en cok 9 santimetreye kadar buyur. Ureme devresi nisan-haziran arasidir. Disisi uzun hortumuyla yumurtalarini bir midyenin icine ustaca birakir. Erkek de spermlerini midyenin acilip-kapanarak emdigi suya birakarak yumurtalari doller. 2-3 haftada olgunlasan yavrular, midyeyi terkeder. Boylece kucuk cusselerine ragmen emniyetli ureme tamamlanir.

AFANGUS (Aphanius fasciatus)
Ege ve Akdeniz'in sahillerine akan icsularda yasar. Cesitli turleri ulkemizde yaygindir. Nehirlerin yavas akintili veya durgun bolumlerinde yuvalanir. Boylan 5-6 santimetre olur. Aci ve tuzlu sulara da uyum gosterir. Kabuklular ve ozellikle su yuzeyindeki sinek-bocek larvalariyla beslenir. Bahar aylarinda uremelerini yapip, yumurtalarini su bitkilerinin uzerine birakir. Akvaryum baligi olarak da yetistirilir.

AKYA (Lichia amia)
Kuzu, ciplak, leka ve iskender baligi olarak da anilir. Genelde 50-100 santimetre en cok 180 santimetre ve 60 kilogram agirlikta olabilir. Yumusakcalar, kabuklular ve kucuk baliklarla beslenerek, dipte kiyilara yakin kucuk suruler halinde dolasir. Canavar baliklardandir, cevresindeki baliklari yok edercesine yer. Gecmiste cok avlanilmasi nedeniyle neslinin tukenme tehlikesi vardir. Korunmasi gerekir.

ANKARA CAMURBALIGI (Neomacheilus angorae)
Orta ve Dogu Anadolu'nun gol ve akarsularinin camurlu, kumlu ve sazli zeminlerinde yayilis gosterir. Zeminlerden emdigi camurlardan, kucuk hayvanlar, bocekler ve larvalari secerek besinlenir. Ismi de ordan gelir. 6-7 santimetreye kadar buyuyebilir. Cok sig sularin yuksek isisina dayanabilir. Mayis-haziran arasinda yapiskan yumurtalarini kiyilarin kumluk ve cakillarina birakir. Doga dengesini korur.

AY BALIGI (Mola mola)
Pervane baligi da denir. Okyanuslar ve Akdeniz'in aciklarinda uzun gocler yapmadan, bazen derinlerde, bazen de su yuzeyinde yan yatarak dolasir. Iyi yuzemeyen, hareketsiz bir baliktir. Deniz analari, ahtapot, murekkep baligi ve diger baliklarla beslenir. 2.5-3 metre boydan 1,500 kilogram agirliga erisip 20-25 yil yasayabilir. Bahardan yaz sonlarina kadar 300 milyona varan yumurta doker. Bu yumurtalarin cogu diger baliklara yem olur. Eti lezzetsiz ve kotu kokulu oldugu icin insan besini yonu ve ekonomik degeri yoktur.

AYNALI SAZAN (Cypnnus carpio)
Pullu sazanin ciplak-cizgili ve aynali sazan olarak adlandirilan yan turlerinin uretime en elverisli olanidir. Kolay uredigi icin cesitli yorelerde ve ozellikle baraj gollerinde uretimi yapilmaktadir. Yasam oykusu pullu sazan gibidir. Ekonomik degeri cok yuksektir. Cesitli ulkelerde yilda 200,000 ton sazan uretimi yapilmaktadir

BAKALYARO (Merlangius merlangus)
Mezgit ve gelincikle ayni turdendir. Karadeniz'de yaygin, Ege'de az bulunur. Genelde 15-20, en cok 45-50 santimetre boyunda olur. Sahillerin 3-4 metreye kadar derinliklerindeki siglarin kumlu, cakilli ve yosunlu diplerinde, fazla gocler yapmadan yasar. Balik yumurtalari, kucuk baliklar ve karides gibi canlilarla beslenir. Uremelerini subat-mayis arasinda, sahillere yakin yerlerde yapar. Mezgitle es, beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik degeri yuksektir.

BARBUNYA (Mullus barbatus)
Sicak ve ilik denizlerin kumlu, camurlu sahillerinde 300 metreye varan derinliklerinde suruler halinde yasar. Ortalama 12-15 santimetreden en cok 40 santimetreye kadar buyur. Suyun isi sartlarina gore derinlerden sahile, mevsimsel gocler yapar. 10 yil yasayabilir. Nisan-haziran arasi 15-100,000 yumurta doker. Etinin lezzeti ve bol avanilmasiyla ekonomik degeri yuksektir.

BERBER BALIGI ( Anthias anthias )
Hani ailesinden bir baliktir. Sicak ve iliman denizlerin kayalik, cakil ve bazen camurlu bolgelerinde ve 50-300 metre derinliklerde yasayan berber baligi, 25 santimetre uzunluga erisebilir. Az bulundugu icin fazla ekonomik degeri yoktur. Denizlere renk guzelligi verir. Uremeleri diger hani cinsi baliklar gibidir.

BERLAM (Merluccius merluccius)
Ilik denizlerin orta sularinda yasar. Ege, Marmara ve Akdeniz'de yaygin, Karadeniz'de seyrek bulunur. Gunduzleri 80-300 metreye varan derin sularda, gezinip geceleri avlanmak icin kiyilara ve yuzeye yaklasir. Kolyoz, caca, hamsi ve benzeri kucuk baliklarla beslenir. En cok 80-100 santimetre boy ve 10 kilogram agirliga erisebilir. Mayistan agustosa kadar sahillere yakin yerlerde uremelerini yapar. Etinin lezzet ve kalitesi mezgitle estir. Taze olarak her mevsimde yendigi icin ekonomik degeri yuksektir.

BIYIKLI BALIK (Barbus barbus)
Genelde 30-50 santimetre uzunlukta ve 0.5-2 kilogram, en cok 3 kilogram agirlikta olur. Buyuklerine seyrek rastlanir. Oksijeni bol, hizli akan nehirlerin berrak kum tabanli bolumlerinde yasar. Ulkemizin cesitli yorelerinde turleri bulunur. Mayis-haziran arasinda ureme yapar ve 5,000-30,000 yumurta doker. Bu devresinde yumurtalari zehirlidir. Eti fazla degerli olmamakla beraber avciligi yonunden degerli bir baliktir.

BODUR YAYIN (lctalurus melas)
Guneydogu'daki akarsu ve gollerin kumlu, camurlu zeminlerinde yasayan, 20-30, en cok 45 santimetre boy ve 100-500 gram agirlikta olabilen bir yayin turudur. Oldukca obur bir bahktir. Omurgasizlar, kucukbaliklar, balik larvalari ve kurbagalar da dahil ne bulursa yer. Sularin isi sartlarina gore nisan-haziran arasinda kumlarin icine yuva yapan disi, yumurtalarini dokerek bunlarin olusmasini bekler. Kilciksiz eti cok lezzetlidir. Ancak ekonomik degeri bolgeseldir.

BUYUKBAS KAYABALIGI (Gobius (Ponucola) kessleri)
Trakya ve Karadeniz Kiyilarina akan nehirlerde yaygindir. Boylari 12-18, en cok 22 santimetre olur. Aci sularin taslik veya sert kumlu zeminlerinde dolasip, nehirlerin iclerine girer. Yuva edindigi bolgeye cok baglidir, buraya zorla gelen baliklara saldirgan olur. Kucuk kabuklular, baliklar ve yumusakcalarla beslenir. Nisan-mayis arasi, disiler yumurtalarini ince ipliklerle kumsallara yapistirir.Erkekler de gozculuk eder. Eti lezzetli ve sagliga yararlidir. Ekonomik degeri bolgeseldir.

CAMGOZ KOPEKBALIGI (Galeorhinusgaleus)
Sicak ve ilik denizlerin 100 metrenin altindaki serin sularinda tek basiria yasayan, boylan 4-5 metreden 10-15 metreye ulasan, omurgasizlar (murekkep baligi, ahtapot, medusalar) ve suru halindeki kucuk baliklan yiyerek beslenen bir kopek baligi turudur. Sicak yaz gunlerinde agir hareketlerle su yuzeyinde yuzer. Rahatsiz edilmezse saldirgan degildir. Acik denizlerde erkek tarafindan dollenen disiler, 8-14 arasi canli yavru dogurur. Baska ulkelerde yenilmesine ragmen yakalananlar, ulkemizde balik unu uretiminde kullanilir.

CACA (Sprattus sprattus)
Sardalya-tirsi ailesindendir. Boyu 6-8 santimetre, Karadeniz'in batisinda 13-15 santimetre olanlarina da rastlanir. Besinleri planktonlar ve balik yavrularidir. Suruler halinde yasar. Mayis-haziran arasinda ureme yapar. Eti fazla lezzetli degildir. Bu nedenle ozel avciligi yapilmaz. Buna karsin denizlerde ekonomik degeri cok yuksek olan uskumru, palamut, torik gibi bahklar icin yem degeri vardir. Kuzey Avmpa Ulkelerinde konservesi cesitli isimlerle pazarlanir.
 

CAMUKA (Atherina hepsetus)
Gumus turundendir. Fazla derin olmayan sahillerin sicak ve iliman sulannda, kumlu veya cakilli bolgelerde suruler halinde ve balik yavrulari, kabuklular ve yumusakcalarla beslenerek yasar. Suyun tuzluluk orani ve oksijen degerine uyum gosterir. Bu nedenle gollerde bile yasayabilir. Boyu 10-12, en cok 16-18 santimetre olabilir. Sularin bolgesel sicakligina gore nisan-eylul arasinda urer. Beyaz ve cok lezzetli etiyle ekonomik degeri yuksektir.

CAPAK BALIGI (Abramis brama)
Marmara ve Karadeniz'in akarsu ve gollerinde, bazi turleri de Ankara ve Kirsehir'de yasar. Boylari ortalama 30-40 santimetreden 70 santimetre ve 3 kilogramdan 6 kilograma ulasabilir. Kurtlar, bocekler ve yosunlarla beslenir. 10 yil yasayabilir. mayis-haziran arasi yaklasik 100,000 yumurta ile ureme yapar. 1 kilogramin ustundekilerin eti lezzetlidir; kucukleri ise yem veya av bahgi olarak degerlidir.

CIPURA (Spanis aurata)
Ege ve Akdeniz'in bu namli baligi, Marmara'da seyrek bulunur. Ortalama 25-35 santimetre boy ve 0.5-3 kilogram agirlikta, en cok 60 santimetre ve 6 kilogramda olabilir. Etcil bir baliktir. Kuvvetli cenesiyle kucuk kabuklulari, baliklari ve diger hayvanlari kolayca yer. Yaz devresinde siglarda, kis aylarinda da 35-40 metre derinliklerde yasar. Iki yasiri ustundekiler daha da derinlere iner. Uremeleri ekim-aralik aylarinda olur; 100-150,000 yumurta doker. Eti cok lezzetlidir. Ayrica uretim kulturune uygunlugu nedeniyle ekonomik degeri cok yuksektir.

CITARI (Boops salpa)
Karagoz ailesinden bir baliktir. Sarpan baligi da denir. Boylari 45 santimetre olabilir. Goruntusu cok guzel fakat eti lezzetsizdir. Bu nedenle fazla ekonomik deger tasimaz. Marmara, Ege ve Akdeniz'de bol, Karadeniz'de seyrek rastlanir. Yasam karakteri ve uremeleri, karagoz cinsi baliklarda oldugu gibidir.

CIZGILI MERCAN (Uthognathus mormynis)
Mirmir baligi da denir. Mercana gore vucudu daha uzundur. Genellikle Akdeniz'de bulunur ve en cok 30 santimetreye kadar buyur. Sig sularin bitkilerle ortulu taslik, kayalik, kumluk bolgelerinde yasar. Aci su bolgelerine de girer. Biyolojik yasami karagoz-mercan gibidir. Etinin lezzetli olmasina ragmen az bulunan ve sadece taze tuketilen bir baliktir.

CIZGILI ORKINOS (Katsowonus pelamis)
Karadeniz, Marmara ve Kuzey Ege'ye kadar sularimizda rastlanan orkinos turlerinden biridir. Boyu ortalama 60-100 santimetre olur. Yemlendigi balik surulerini onune katarak Karadeniz'e cikar ve orada sular isininca ureme yapar. Bu gidis-gelisler Karadeniz ve Marmara'daki yerli baliklarin dogal dengesini olusturur. Etinin insan gidasi olarak cesitli degerlendirilmesi ve avcilik yonuyle asiri tuketimi, hem orkinos turunu hem de onunla akim saglayan diger balik turlerini tehlikeli olarak etkilemektedir.
 

DAG ALABALIGI (Salmo trutta macrosugma)
Coruh, Ege ve Konya Ereglisi cevrelerinde dag gollerinin soguk, berrak ve temiz sularinda yasar. Zaman zaman nehirlere de girer. Bilimsel olarak dunyanin son buzul caginda dag gollerinde kalip, gelistigi teorisi vardir. Boyu 40-60 santimetreden 1 metreye; agirligi da 1-3 kilogramdan 14 kilograma olabilir. 3-4 yasirida olgunlasip gollerin buzla kaplandigi ekim-ocak aylarinda yumurtalarini cakillara birakir. Disileri yaklasik 3,500 yumurta birakir. Cok lezzetli etinin yanisira sertlik ve cevikligi ile avciligi da degerlidir.

DENIZ ALASI (Salmo trutta Iabrax)
Karadeniz alabaligi, som baligi olarak da taninir. Somon baligi ile hem arkabaligi, hem de benzerligi vardir. Bir turu de Akdeniz'de yasar. Genelde 50-80 santimetre boy ve 3-7 kilogram agirliktan, en cok 100 santimetre ve 25 kilograma erisenlerine rastlanir. Omrunun bir kismini denizde gecirdikten sonra uremek icin nehirlere girer. Agirligina oranla 2,000-16,000 yumurta doker. Kuvvetli cenesi olan yirtici bir baliktir. Kucuk baliklar ve kabuklularla beslenir. Eti cok lezzetli oldugu gibi, yumurtasindan da kirmizi havyar elde edilir. Ekonomik degeri cok yuksektir.

DERE ALABALIGI (Salmo trutta fario)
Soguk, temiz ve hizli akintili nehirlerde cevresine bagli olarak yasar. Bolgesine kiskanctir, baska baliklarin gelmesini istemez. Boylari 30-40, en cok 60 santimetre ve 0.5-2 kilogram agirlikta olabilir. Yumusakcalar ve yavru baliklarla beslenir. Erkekleri 2, disileri 3 yasirida olgunlasip ekim-ocak arasinda yumurta birakir. Zaman zaman akintilara karsi 1.5-2 metre sicrayarak yuzer. En degerli tatli su baliklarindan biridir. Lezzetli ve yararli etiyle ekonomik degeri cok yuksektir.

DERE KAYABALIGI (Gobio gobio)
Ulkemiz akarsularinda cesitli turleri yerine gore adlar alir. 5-6 yilda yavas buyuyerek 12-20 santimetre boya ulasir. Fazla hareket etmeden sualtinda yatarak omrunu gecirir. Nisan-haziranda 12 - 18° C sularda haftalik araliklarla urer; disileri 1,000-3,000 yumurta verir. Eti lezzetlidir. Buyuk baliklari avlamak icin yem olarak da kullanilir.

DERE PISISI (Pleeuronectes Besus)
Nehirlerin denizlere karisan aci su bolgelerinde veya akarsulann daha icerlerinde yasayan bir pisi turudur. Akdeniz'de fazla rastlanir. Az akintili sularin kumsal diplerinde fazla hareket etmeden yasar. Ortalama 25-30, en cok 50 santimetre boyda olur. Etcil bir baliktir. Bulundugu bolgenin su isisina gore degisik olarak subat-mayis arasinda urer ve 800,000 yumurta birakir. Eti cok lezzetli ve ekonomik degeri yuksek bir baliktir.

DIKENCE (Gasterosteus aculeatus)
Denizlerin kiyi kesimlerinde, nehirlerin denize karisan aci su bolgelerinde ve zaman zaman nehirlerde yasayan kucuk bir baliktir. Boyu 7-9 santimetre olup vucudu kalin pullarla kaplidir. Cesitli renklerinin guzelligi ve 300-1,000 dolayinda yumurtasinin erkek balik tarafindan bir yuva yapilarak korunmasi, dikenceyi ilginc bir doga olayi yapar. Ekonomik bir degeri yoktur.

DIKENLI KIRLANGIC (Aspitriglia cuculus)
Kirlangic ailesinin bir turudur. Sirt on yuzgeclerinin sivriligi ve uzunlugu, yan taraflanndaki sert kabuklarla kirlangictan aynlir. Ege, Akdeniz ve Marmara'da bulunur. Karadeniz'de rastlanmaz. En cok 45 santimetre boyda olur. Denizlerimizde sayisi kirlangictan daha azdir. Genelde 30 metre derinlikte durgun sularda, bazen de 100-250 metre derinlige inerek yasar. Eti lezzetlli ve yararlidir. Ekonomik degeri vardir.
 

DIKENLI OKSUZ (Prestedion cataphractum)
Isim benzerligine karsin kirlangic ailesinden oksuz ile soydashgi yoktur. Marmara, Ege ve Akdeniz sahillerinin 30-400 metreye varan derinliklerin kumlu, cakilli yosun kapli zeminlerinde yasar. Boylari 10-15, en cok 30 santimetre olabilir. Kucuklerine micir, buyuklerine cuka denir. Ciftler halinde gezerek yosunlar, otlar, yumusakcalar ve kucuk kabuklularla beslenir. Mayis-temmuz arasi urer. Eti lezzetlidir fakat cok seyrek bulunur.

DIL BALIGI (Amogtossus latema)
Denizlerimizde 10 metreden 300-500 metreye kadar derinliklerinde, kumlu, camurlu veya cakilli diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun gocler yapmadan yasar. Boylari 20-25 santimetre olur. Dipteki omurgasizlar, kucuk baliklar ve boceklerle beslenir. Bahardan itibaren kiyilara sokularak haziran-temmuz arasinda ureme yapar. Kis aylarinda eti dolgun ve lezzettli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik degeri yuksek olan bir baliktir.

DULGER (Zeus faber)
Boyu 50-60 santimetreye ulasan dulger baligi, gecici baliktir. Mayista Marmara'dan Karadeniz'e cikar. Akdeniz, Ege, Marmara ve kismen de Karadeniz'de yasayan, kalin pullarla ortulu dulger baligi, etobur bir baliktir. Buyuk agziyla kendinden kucuk pek cok baligi yutarcasina yer. Genelde 60-70 santimetre derinliklerde yasar. Kis mevsiminden sonra sularin isinmasiyla mayis ayindan baslayarak temmuz sonuna kadar uremelerini surdurur. Dulger baligi, Izmir-Antalya arasi yorelerimizde peygamber, dikenli peygamber baligi olarak da tanilir. Eti lezzetli, beyaz ve yararlidir.

EGREZ BALIGI (Vimba vmiba)
Kuzey Ege, Marmara, Trakya ve Goller Bolgesi'nde yayilis gosterir. Duz ve agir akisli sularin, kumluk, camurlu zeminlerinde yasar. Boylari 25-35 santimetre en cok 50 santimetre ve 450-500 gram agirlikta olur. 3-4 yasirida olgunluga erisip mayis-haziran arasi ureme yapar. Etinin guzelligi ve bolca avlanilmasiyla ekonomik degeri vardir.

ELEKTRIK BALIGl (Torpedo marmorata)
Bir kopek baligi turudur. Sicak ve iliman denizlerin 100-150 metreye varan diplerinde fazla goc etmeden yasar. Boyu 150 santimetre olabilir. Genelde avlanmak icin veya tehlike halinde 100-220 volta varan, insan icin tehlikeli fakat oldurucu olmayan kisa sureli elektrik carpmasi yapar. Bahar-yaz aylarinda ciftleserek urer. Disileri 14-15 canli yavru yapar. Eti yenebilir, fakat ulkemizde fazla tuketilmez.

ESKINA (Sciana umbra)
Sicak ve iliman denizlerin 100-150 metre taslik, kayalik ve mercanli bolgelerinde yasar. Butun denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balik degildir. Ayni zamanda tasbaligi ve mavrusgil baligi olarak da taninir. Bahar sonu, yaz aylarinda ureyen eskina, 30-35 santimetre uzunluk ve 500-600 gram agirliga erisir. Beyaz ve cok lezzetli eti ile ekonomik degeri yuksektir.

FANGRI MERCAN (Sparus pagrus)
Bir mercan turudur. Ortalama 25-35, en cok 80 santimetre boyda sicak denizlerde, Guney Ege ve Akdeniz'de yaygin bulunan kabuklular, yumusakcalar ve kucuk baliklarla beslenen etcil bir baliktir. Taslik ve kayaliklarin magarali oyuklarinda yasar. Uremesi bahardan agustosa kadar surer. Mercan ailesi icinde eti en lezzetli olanlardandir, ancak seyrek bulundugu icin ekonomik degeri bolgeseldir.

FENER (Lophius piscatorius)
Kiyilardan 500 metreye kadar derinlerde yasayan, boylari 2 metreye erisebilen, bir dip baligidir. Hareketsiz yatar ve antenleriyle avini kendine cekerek cok buyuk agziyla kendi buyuklugundeki baliklan bile yutar. Pulsuz ve ciplak vucudunu kapsayan sivi, insan cildi icin tehlikelidir. Mart-agustos arasi derinlere inerek urer. 6-7 yasirida bir disi, 1 milyon yumurta verir. Eti beyaz ve cok lezzetlidir. Ekonomik degeri yuksektir. Seker hastaligi tedavisinde kullanilan ensulin ilaci, ilk kez fener baligi pankreasindan elde edilmistir

GAMBUSYA (Gambusia affims)
Anayurdu ABD'nin guney bolgelerinden, sivrisinek ve sitma mucadelesi icin ulkemize getirilmistir. Durgun, sig ve sicak sulara cok toleranslidir. 0'dan +30° C.'ye kadar dayanabilir. Ozellikle sivrisinek larvalanyla beslenir. Aynca yosunlari ve kabuklulari da yer. Erkekleri, 3-5 santimetre disileri, 6 santimetre olur. Nisan-ekim arasinda erkekleri, spermlerini disinin ureme bosluguna birakir; 30 gunluk hamilelikten sonra disi yaklasik 60 yavru dogurur. Doga dengesi ve sagliga yarari ile cok degerlidir.

GELINCIK (Gaidropsanis mediterraneus)
Bakalyaro ve mezgitle ayni turdendir. Denizlerimizde birkac cinsi yaygindir. Sicak ve iliman sularin taslik, kayalik diplerinde sahillere yakin yasar. Balik yavrulari ve kabuklularla beslenir. Cevik, yirtici ve saldirgandir. Derisi cok kaygandir. Ortalama 20, en cok 40 santimetre boyda olur. Uremesini sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik degeri olan bir baliktir.

GOKKUSAGI ALABALIK (Salmo gairdneri)
Kuzey Amerika kokenlidir. Yetistirilmek uzere dunyaya yayilmis, bu arada ulkemize de getirilmistir. Temiz, oksijeni bol sularda yapay yemler veya kucuk baliklarla beslenebilen yetistirmeye en cok uyum gosteren, tuzlu deniz suyuna da toleransi olan bir alabalik turudur. Erkekler 2, disileri 3 yilda olgunlasip kilogram /agirligina gore yaklasik 1,000-5,000 yumurta verir. Denizde yetistirilenleri, daha cabuk buyume gosterir. Etinin lezzeti ve bol uretimiyle ekonomik degeri cok yuksektir.

GOL ALABALIGI (Salmo trutta lacustris)
Kuzeybati Anadolu, Abant ve 7 Goller Bolgesi'nde yayilis gosterir. Cesitli turleri vardir. Turune gore renk, boy ve beslenme farkliliklari gosterir. Genelde temiz, bol oksijenli soguk sularda fazla gezinmeden; planktonlar, dip hayvanlan ve kucuk baliklarla beslenerek yasar. Boylari ortalama 25-40, yabanlarinda 60-70 santimetre olabilir. Eylul-ocak arasinda ureme yapar. Yumurtalarini dipteki cakillara yapistirir. Uretimi yapilmaz. Eti cok lezzetli, ekonomik degeri bolgeseldir.

GORDEK (Ruulus rubilio)
Kizilgoz ailesindendir. Kuzey Ege, Marmara ve Trakya'da fazla hareketli olmayan akarsularin zengin bitkili kiyi bolgelerinde yasar. Kis aylarini daha derince sularda gecirir. Kurtlar, bocekler, kabuklular ve bocek-sinek larvalariyla beslenir. Boyu 15-20, en cok 25 santimetre olur. Nisan-mayis arasi urettigi yumurtalarini bitkilerin arasina birakir. Besin yonuyle degersizdir, fakat av yemi olarak degerlendirilir.
 

GUMUS (Atherma boyeri)
Denizlerimizde yaygin olan Gumus'un Sapanca, Iznik ve Koycegiz Gollerinde yasayan bir turudur. Sicak sularda, bocek larvalari ve sualti hayvanciklariyla beslenerek yasar. Mayis-eylul arasindaki ureme devresinde yaklasik 600 yapiskan yumurtasini; kumlu, cakilli zeminlere birakir. Su yuzeyine yakin, suru halinde dolasirken su kuslarina yem olur. Eti yenebilir. Daha cok balik ureticiliginde yem veya balik unu endustrisinde degerlenir.

GUMUS HAVUZBALIGI (Carassius auratus gibelio)
Trakya ve Dogu Karadeniz'in yumusak zeminli, bol bitkili akarsularinda yayilis gosteren bir carrasius turudur. Buyumesi daha hizli olup 3-4 yasirida 15-20 santimetreye erisir. Daha buyuklerine de rastlanir. Mayis-haziran arasi 160-380,000 yumurta doker. Bazi hallerde bu yumurtalari, sazan veya diger havuz baliklarinin dolledigi de olur. Eti yenebilir. Havuz veya akvaryumlarda sus baligi olarak yasatilir.

GUMUS SAZAN (Hypophtalmichthys molitmc)
Diger sazan turleri gibi Guneydogu Asya kokenli bir baliktir. Ortalama 100-120 santimetre boy ve 20 kilogram agirliga erisirler. Fido planktonlarla beslenir. 3 yasirida cinsel olgunluga erisip, 20 - 22° C.'de ve ustundeki sularda kilogram agirligina oranla 140,000 yumurta verir. Yagsiz ve lezzetli eti, Cin'de degerli bir yiyecektir. Bu nedenle ulkemize de getirtilerek arastirma enstitulerinde yasam uygulama ve uretme sartlari incelenmektedir.

GUNES (Coris julis)
Bu balik da lapin ailesindendir ve ayni yasam karakterini gosterir. Boylari ortalama 20 santimetre olur. Govdesini cevreleyen renklerin guzelligi ile denizlere guzellik katarlar. Nisan-haziran arasinda uremelerini yaparlar ve turune gore 600-20,000 taneye kadar yumurta doker.

HAMSI (Engraulis encrasicolus)
Karadeniz'in insan yasamiyla birlesen baligidir. Marmara'da da bulunur. Suruler halinde yasar ve 20 santimetreye kadar buyur. Ocak-mart arasinda beslenmek icm sahillere yaklasir ve bol av verir. Gunduzleri 30-40 metre derinlerde, geceleri yuzeye yakinlarda dolasir. 1 yasiridan itibaren olgunluga erisip 18 - 20° C. sularda, 25-60 metre derinlikte ve az tuzlu sularda ureyip, yaklasik 40,000 yumurta doker. Etinin lezzeti, cesitli tuketim yonleriyle ekonomik degeri cok yuksektir. Asiri avlanilmasi ve orkinos-palamut-uskumru/torik sisteminde dengenin bozulmasi, hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir.

HASKEFAL (Mugu cephalus)
Denizlerimizde yaygin bulunan bir kefal turudur. Ortalama 30-50, en cok 75 santimetre boyda olabilir. Butun kefaller gibi urkek ve cevik bir baliktir. Acik denizle sahiller arasinda gidip gelirler. Bazen beslenmek icin suruler halinde aci sulara, lagunlere, hatta nehirlerin iclerine girerler. Deniz dibi bitkileri ve yumusakcalarla beslenir. Yaz aylarinda ureyip 150,000-1 milyon yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan havyar yumurtasiyla ekonomik degeri cok yuksektir.

HAVUZ BALIGI (Can-asius carrasius)
Trakya-Marmara Bolgeleri, Kizilirmak, Yesilirmak Deltalari ve Coruh Havzasi'nda yayilis gosterir. Boylan 15-25, en cok 45 santimetre ve 2-3 kilogram da agirlikta olur. Su icindeki otlar, dip hayvanlari ve sinek larvalariyla beslenir. Sazana benzer ve akrabadir. Mayis-haziran arasi 14-20° C. sularda 150-300,000 yumurtasini 2-3 defada otlarin uzerine birakir. Suyun kirliligi ve oksijen degerine toleransli bir baliktir. Buyuklerinin eti lezzetlidir. Bati ulkelerinde uretimi de yapilmaktadir.

HOROZBINA (Parablennius gattorugine)
Dalgali sahillerin taslik, kayalik ve yosunlu bolumlerinde gizlenerek, cogunlukla cift yasar. Cesitli turleri oldugu gibi tatli sularda yasayanlari da vardir. Yasam sartlanna gore bocekler, kurtlar ve balik yumurtalariyla beslenir. Eti lezzetsiz, sert ve kilciklidir. Bu nedenle ekonomik degeri yoktur. Bahar ve yaz surecinde erkeklerin ustaca hazirladiklari tas oyuklari, midye, istridye kabuklari arasina disiler, 2,000-15,000 yumurta dokerler. Erkekler de 20-25 gunluk kulucka doneminde bazen dalgalar icinde atliya atliya yumurtalara bekcilik yaparlar.

HOROZBINA (Blennius fluviatilis)
Marmara, Ege ve Akdeniz akarsulari ve bunlarin deniz kansimi aci su bolgelerinde yasar. Boylari denizde yasayanlara gore daha kucuktur. 8-12, en cok 15 santimetre, Akdenizdeki turleri ise 20 santimetreye ulasabilir. Su altindaki kucuk hayvanlar veya bocek larvalariyla beslenir. Yaz aylarinda ureyip yumurtalarini taslar ve midye kabuklari arasina ustaca gizler. Ciplak ve pulsuz derisi, yapiskan bir sivi ile kaplidir. Ekonomik bir degeri yoktur.

INCI BALIGI (Albunus albunius)
Pullarindan yapay inci yapilmasi ismini verir. Ulkemizde cesitli turleri yasar. Boylari 15-20 santimetre olur. Manyas ve Ulubat Gollerinde bolca bulunur. Planktonlar, kurtlar, bocek larvalari ve su yuzeyindeki sinekleri yakalayarak beslenir. Nisan-mayis arasi ureyip, yapiskan yumurtalarini nehirlerin giris veya cikisindaki kiyilarin kumluklarina birakir. Eti lezzetli sayilir. Bolgesel degerlenir. Orta Anadolu'da Gokce, Van cevresinde darah ismiyle anilir.

ISKARMOZ (Sphyraena sphyraena)
Butun sicak ve ilik denizlerin sig sularindan 100 metre derinlige kadar orta sularda yasayan bir baliktir. Et yiyen cinsinden ve avlarina karsi yirticidir. Marmara'da az, Ege ve Akdeniz'de fazlaca bulunur. Akdeniz barakudasi olarak da adlandinlir. Boyu 1 metreye erisen iskarmoz baligi, barakuda olarak okyanuslarda 3 metreye kadar buyuyebilir. Suru halinde dolasip ozellikle kopek baliklarina hucum ederler. Fazla yirticiligi ve etinin de gida degeri olmadigi icin ekonomik yonu yoktur.

ISKORPIT (Scorpaena porcus)
Yasami ayni aileden olan Lipsoz'un aynidir. Farklari, iskorpitin lipsoza gore daha kucuk olmasi (ortalama 20-30 santimetre) ve renginin koyulugudur. Iskorpitin de dikenleri lipsoz gibi cok zehirlidir. Bu nedenle yakalandiginda dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve cok yararlidir.

ISPARI ISPAROZ (Diplodus anniuaris)
Butun denizlerimizin sicak ve ilik sahil bolgelerinde yasayan bir karagoz turudur. 16-20 santimetreye buyuyebilir. Deniz kurtlan, karides, yosunlar ve balik yavrulanyla beslenir. Gocer baliklardandir. Ilkbahardan yaz sonuna kadar uremelerini surdurur. Eti beyaz, yagli ve lezzetlidir.

ISTAVRIT (Trachurus trachurus)
Denizlerimizde sankanat istavrit (Akdeniz) ve karagoz istavrit (Karadeniz-Marmara) olarak iki turu yasar. Boylan karagozde 15-25 santimetre, en cok 30 santimetre, sarikanatta ise 30-50 santimetre olur. Kucuklerine kraca denir. Gezici baliklardir. Hamsi, caca, camuka gibi kucuk baliklarin yavrulanyla beslenir. Mayis-agustos arasi suruler halinde urer. Lezzetli eti, cesitli yemekleri ve bol avlanmasiyla ekonomik degeri en yuksek baliklardandir.
 

ISTRONGILOS (Spicara smaris)
Butun denizlerimizde ve denizlerin nehirle karisan aci su bolgelerinde yasar. Izmaritle ayni ailedendir. Erkekleri 13-16, disileri 15-20 santimetre boy ve 50-100 gram agirlikda olur. Sularin isisina gore acik denizle kiyilar arasinda gidip, gelirler. Nisan-mayis, bazen de temmuza kadar ureyip 40-60,000 yumurta doker. Planktonlar, kucuk hayvanlar ve deniz bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol bulundugu icin ekonomik degeri vardir.

IZMARIT (Maena smans)
Denizlerimizin yerli baliklarindandir. Kucuklerine kancur, buyuklerine kanal izmariti denir. Boyu ortalama 15 santimetre, disileri daha kucuk olur. Hareketli ve kurnazdir. Yaz aylarida sahillere kadar sokulur. Ust, on dikenleri tehlikelidir. Batar ve yara yapar. 10-12 yil yasayabilir. Erkekleri 3, disileri 2 yasirida olgunlasip, 60-70,000 yumurta verir. Balik yumurtalari, yavrulari ve yosunlarla beslenir. Eti beyaz ve lezzetlidir. Bol tuketilir.

KABABURUN (Chondrostoma nasus)
Cesitli turleriyle ulkemizde yaygindir. Gol ve nehirlerin giris-cikislarinin dibe yakinlannda cakilli bolgelerde yasar. Boylan 25-40, en cok 50 santimetre olur. Taslara yapisik yosunlar, bitki kokleri ve dip hayvanlanyla beslenir. Mart-mayis arasi urer ve 100,000'e yakin yumurtasini cakillann ustune yapistinr. Farkli turleri, bolgelere gore cesitli sekillerde degerlendirilir.

KADIFE BALIGI (Tinca tinca)
Kuzey bolgelerimizin bol bitkili durgun veya yavas akintili sularinda yasar. Genelde 30-40 santimetre en cok 60-70 santimetre olur. Planktonlar, kucuk baliklar ve yumusakcalarla beslenir. Gunduzlerini dipte gecirip geceleri avlanir. Mayis-haziran arasi ureme yapar. Eti lezzetlidir. Sazan yetistiriciliginde yardimci olarak dusunulen bir baliktir. Sportif yonu zevklidir.

KAGIT BALIGI (Trachipetnis trachypetrus)
Cok yassi vucuduyla kagit ismini alir. Ilik denizlerin 15-20 metre derinliklerinde, goc etmeyip isi sartlarina gore yer degistiren planktonlar, omurgasizlar ve kucuk baliklarla beslenen, boylari 3 metre olabilen bir baliktir. Karadeniz'de rastlanmaz, diger denizlerde seyrek gorulur. Sakin, yavas ve ahenkli yuzen, sirasinda cok hareketli olabilen bir canlidir. Bahara dogru sahillere sokularak iklim sartlanna gore yaz boyunca urer. Ilginc bir balik olarak denizleri susler.

KALKAN (Psetta maxima)
Bir dip baligi olan kalkan, Karadeniz'in en taninmis baliklarindandir. Bogazlar, Marmara, Ege ve Akdeniz'de seyrek rastlanir. Gezici balik degildir. Butun hayati dipte yatmakla gecer. Bati Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Simal Denizi'nde, kalkanin diger turleri yasamaktadir. 25-30 yillik omru olan kalkan baligi, 1 metre boya erisebilir. Sahillerde 5-10 metreden baslayarak 300-400 metre derinliklere inebilir. Etcil ve fazlasiyla obur bir baliktir. Erkekleri 5-6, disileri ise 6-7 yaslannda olgunlasip uremeye gecebilir. Uremeleri 10°-15° C sularda nisandan hazirana kadar surer. Milyonlarca yumurta vermesi yaninda etinin lezzeti ve verimliligi ile ekonomik degeri cok yuksektir.

KANATLI KIRLANGIC (Cephalacanthus volitans)
Boylari 50 santimetreye ulasabilen ve kirlangicin bir turu olan bu baliklar, guzel ve bezeli renkleriyle Ege ve Akdeniz'de yasar. Su yuzeyinden 1-1.5 metre yuksekte 1-10 saniyelik surede 30-35 m.'lik ucuslarla denizleri susler. Sularin isinmasiyla beraber sahillere yaklasarak, mayis-temmuz arasi urer. 10-80 metre derinliklerde yumusakcalar, kabuklular ve boceklerle beslenir.

KARAGOZ (Diplodus vulgaris)
Butun denizlerimizde, cogunlukla Marmara ve Ege'de iliman sularin kayaliklarinda yasayan, bol bulunan ve sevilen yerli baliklarimizdandir. Suruler halinde yasar. Sularin isi sartlarina gore bahar aylarindan agustosa kadar ureme yapar. Cesitli turleri sularimizda yasar. Kuyrugu lekeli ve cizgili olani isparoz/ispari olarak taninir. Lezzetli eti ve bol avlanilmasiyla ekonomik degeri yuksek bir baliktir.

KAYIS BALIGI (Ophidion barbatum)
Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2-3 metreden 150 metreye kadar derinliklerde, ustu bitkilerle ortulu kumsal, cakilli diplerde fazla goc etmeden yasayan bir baliktir. Yumusakcalar, kabuklular ve kucuk baliklarla beslenir. Boylan 30 santimetre olabilir. Bahar-yaz sonu ureme yapip 15-18,000 yumurta doker. Eti lezzetlidir. Fakat seyrek bulundugu icin ekonomik degeri yoktur.

KEDI BALIGI (Scyliorhinus canicula)
Kopekbaligi ailesindendir. Sicak ve iliman denizlerin 3 metreden 1,000 metreye varan derinliklerinde fazla goc etmeden yasar. Kabuklular, omurgasizlar ve baliklarla beslenir. Boylari ortalama 80-150 santimetre olur. Kuslar gibi ciftlesip, yumurtlayarak nrer. Bahar aylarinda yumurtalarini bir torba icinde kayaliklar arasina birakir. Bir mevsimde birkac kez yumurtlayabilir. Kulucka suresi 15 gundur. Eti lezzetli olup yenilebilir. Aynca sportif avciligi da yapilir.

KELER (Squatina sguatina)
Kopekbaligi ailesindendir. Sicak ve iliman denizlerin 5-100 metre derinlerinde sahil yakinlarinda veya 70-400 metre aciklarinda, kumlu, camurlu alanlarda fazla goc etmeden yasar. Boyu 2 metreye ulasabilir. Buyuk agziyla dipteki olu veya diri baliklari, omurgasizlarla suru halindeki baliklari yutarcasina yiyerek beslenir. Bahar sonu yaz aylannda disiler, gruplar olusturarak sahillere yakinlarda dollenir. 18-20 ay sonra tek baslarina 10-18 arasi canli yavru dogurur. Yuzgeclerinin eti yenebilir, karacigerinden yag ve vitamin elde edilir.

KIKLA LAPIN (Labrus berggylta)
Ilik ve sicak denizlerimizin yosun ve bitkilerle kapli tasliklarin 2-30 metre derinlerinde yasar. Disi ve erkekleri arasinda boy ve renk farklari gorulur. Boylari 30-40, en cok 60 santimetre (disilerde) olabilir. Yumusakcalar ve kabuklularla beslenir. Disleri cok kuvvetlidir. Uremeye yakin erkekleri, deniz bitkileriyle disiye yuva hazirlar. Mayis-agustos arasinda yumurta verir. Eti lezzetlidir. Aynca sportif avciligi degerlidir.

KIRLANGIC (Trigua lucema)
Ege, Akdeniz ve Marmara'nin fazla goc etmeyen, yerli baligidir. Kismen Karadeniz'de rastlanir. Ihk denizlerin sahil yakinlarinda 5-300 metre derinliklerin diplerinde ciftler halinde yasar. Kucuklerine dervis baligi da denir. Ortalama 25-50 santimetre olur. 80 santimetre ve 6-8 kilogram olanlarina rastlanir. 15-20 yillik yasami vardir. 3 yasirida olgunlasip sahillerden uzakta uremelerini yapar. Kucuk kabuklular, yumusakcalar, deniz bitkileri ve boceklerle beslenir. Etinin lezzet ve yarariyla, her mevsimde bulunmasiyla ekonomik degeri yuksektir. Diger Akdeniz ve Avrupa ulkelerinde de bol tuketilir.
 

KIRMA MERCAN (Pagellus aceme)
Mercan ailesindendir. 0-400 metre bazen de 700 metre derinliklere inebilmektedir. Yasam cevresi taslik, kayalik ve dibe yakin yerlerdir. Boylari 35-40 santimetreye ulasabilir. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Marmara, Canakkale Bogazi ve Ege'de bolca bulunur. Ekonomik degeri yuksektir. Denizlerdeki isiya gore ilkbahardan baslayarak agustosa kadar uremeleri surer. Etcil balik olan mercanlar cesitli kucuk baliklar, kabuklular ve omurgasizlarla besinlenir.

KIRMIZI HAVUZBALIGI
Biyolojik yasami diger havuz baligi turleri gibidir.15-20 cm boyu ve renginin guzelligi ile eski caglardan beri havuzlarin simdilerde de akvaryumlarin klasik ve kiymetli baligidir. Cin'de ve Japonya'da uretilen cesitli turleri ve formlari vardir.

KIZILGOZ (Rutilus mtilus)
Karadeniz, Trakya, Marmara ve Kuzey Bati Anadolu'nun sahil bolgelerindeki nehirlerde yasar. 25-30, en cok 50 santimetreye buyur. Kizilkanatla buyuk benzerligi vardir. Kucuk canlilar ve bitkilerle beslenir. Bahar aylarinda urer ve 50-100,000 yumurta birakir.. Eti degerli olmadigi icin daha ziyade yem olarak kullanilir. Nehir ve kiyilardaki yirtici baliklar ve kuslar icinde iyi bir besindir.

KIZILKANAT (Scardinius eiythrophthalmus)
Kuzey Anadolu'da soguk olmayan agir akisli nehirler, gol ve goletlerin yumusak tabanli zeminlerinde yumusakcalar ve bitkilerle beslenerek 10-11 yil yasar. 20-40 santimetre boy ve 200-400 gram agirlikta olur. 3-4 yasirida olgunlasip kg/agirligina gore 600,000 yumurta doker. Eti lezzetli fakat cok ince kilcikli oldugu icin makbul degildir. Tuma gibi yirtici baliklar icin degerli bir yemdir.

KOCAAGlZ (Aspius aspius)
Trakya, Marmara ve Kuzey bolgelerimizin hizli akarsularinda yasar. Ortalama 60-80, en cok 100 santimetre boy ve 2-4 kilogramdan 10 kilogram agirliga erisebilirler. Etcil bir baliktir, su icindeki her turlu hayvanla beslenir. Erginleri yalniz dolasir. Cinsel olgunluga 4-5 yaslarinda ulasip nisan-temmuz arasinda 80-100,000 yumurta verir. Az lezzetli eti nedeniyle ekonomîk degeri bolgeseldir. Buna karsin olta avciligi cok zevkli bir baliktir. Yasam karakteri bu baligin ayni olan "aps. vorax" turu Firat ve Dicle Nehirlerinde yaygindir. Sis baligi olarak taninir. Boylari 40 santimetre olur.

KOLYOZ (Scomber japonicus)
Butun denizlerimizde bulunmakla beraber daha cok Marmara baligi sayilir. Seklen uskumruya cok benzer fakat ayri bir turdur. Buyuk Okyanus'ta da suruler halinde yasar. Kucuk baliklar, yavrular ve planktonlarla beslenir. 2-3 yasirida olgunlasan disileri temmuz-agustos arasi 300-400,000 yumurtasini denize birakir. Eti uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze-kuru-tuzlu olarak bol tuketilen bir baliktir.

KOMURCU KAYASI (Gobius niger)
Butun denizlerimizin nehir agizlarina yakin, bazen de aci su bolgelerinde, 75 metreye kadar derinliklerin kumlu, camurlu diplerinde fazla goc etmeden yasar. Boylari en cok 18-19 santimetre olabilir. Mart-mayis arasinda 1,000-6,000 arasinda yumurta vererek urer. Bu yumurtalara erkekler bekcilik yapar. Kucuk kabuklular, yumusakcalar ve baliklarla beslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararlidir.

KUCUK KAYABALIGI (Gobius (Ponucola) syrman)
Karadeniz kiyilarina akan nehirlerin kucuk kabuklular ve yosunlarla kapli zeminlerinde aci su-tatli su karisimi sahillere yakin yerlerde yasar. Boyu 18-22, en cok 25 santimetre olur. Yumusakcalar ve ozellikle kabuklularla beslenir. Nisan-mayis arasi dogan yavrulara, erkek bekcilik yapar. Diger kayabaliklari gibi eti beyaz, lezzetli ve yararlidir. Ekononiik degeri bolgelere gore degisir.

KUM TRAKONYASI (Trachmus araneus)
Ilik denizlerin sahil bolgelerinde 2-3 metreden 100-150 metreye varan derinliklerde yumusak kumlar arasinda omur gecirir. Beslendigi kucuk baliklar, bocek, yumusakca ve kurtlara karsin cok suratli bir avcidir. En fazla 50 santimetreye buyuyebilir. Dikenleri trakonya gibi zehirli ve insan icin tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla beraber tehlikesinden oturu az avlanildigi icin ekonomik degeri yoktur. Kisi derin sularda gecirip, mart basiridan itibaren siglara sokulup, yaz sonuna kadar ureme yapar.

KUPES (Boops boops)
Altinkusak da denir. Iliman ve sicak denizlerde yasar. Akdeniz, Ege ve Marmara'da bulunur. Marmara'dakilerin bir bolumu Karadeniz'e cikar ve doner. Yosunlar, balik yavrulari ve kabuklularla beslenir. Boylari 15-25, en cok 35 santimetre olur. Uremelerini bahar sonunda yapar. Karagoz ve citari ile ayni turdendir. Eti lezzetlidir. Ancak bolgesel degerlenir.

KURBAGA BALIGI (Uranoscopus scaber)
Akdeniz, Ege ve Marmara'da taslik ve yosunlu bolgelerde yasar. Dipte yatarak basiriin ustundeki gozleri ile kucuk canlilari veya baliklari gorup, avlar. Nisan-mayis aylarinda kisladiklari derin sulardan sahillere, bazen de aci su bolgelerine sokulup temmuz-eylul arasinda ureme yapar. Kg./agirligina gore 10,000-20,000 yumurta doker. Yavrular, once plariktonlarla daha sonra ise omurgasizlarla beslenir. Eti lezzetlidir. Ozel avciligi yapilmadigi icin ekonomik degeri azdir.

LAHOZ/GIRIDA (Epinephelus aeneus)
Ege ve ozellikle Akdeniz'de yaygin bulunan, boylari 1 metre olabilen bir hani turudur. Fazla derinlere gitmeden kayalik, taslik veya cakilli alanlarda yasar. Oldukca yirtici, etcil bir baliktir. Irili ufakli her turlu kabuklular, omurgasizlar ve kucuk baliklarla beslenir. Mayis-haziran arasinda ureme yapar. Akdeniz'in eti cok lezzetlli, sohretli baliklarindandir. Ancak ekonomik degeri bolgeseldir.

LEKELI MERCAN (Pagellus bogaraveo)
Mandagoz mercan da denir. Ege ve Akdeniz'de yaygindir. 100-300 metreye varan derinliklerde sahile yakinlarda kabuklular, omurgasizlar ve sualti bitkileriyle beslenerek yasar. Boyu 30-50 santimetre olabilir. Hermafrodit bir baliktir. Hem erkeklik, hem de disilik karakteri gosterir. Sularin isisina bagli olarak bahar aylarinda ureme yapar. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik degeri yuksektir.

LERKIT BALIGI (Rutilus frisu)
Karadeniz'in dogu ve batisiyla Trakya'daki nehirler ve bu nehirlerin denizle kansimi aci su bolgelerinde yasar. Genelde 40-50, en cok 70 santimetre boy ve 5 kilogram agirlikta olabilir. Kucuk baliklar, kurtlar ve bocek yumurtalariyla beslenir. Nisan-mayis aylarinda nehirlerin iclerine ve gollere girerek ureme yapar. Etinin gida yonuyle, ekonomik degeri oldugu gibi, amator olta avcilari icin de kiymetlidir.
 

LEVREK (Dicentrarhus labrax)
Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karisimi aci su bolgelerinde yasar. Hani ailesindendir. Fazla gezici olmayan levrek, yerli baliklardan sayilir. Gencken gruplar halinde, sonralari tek basiria yasar. Yasam ortami, karanlik ve kuytu yerlerdir. Bu nedenle gemi batiklari veya kaya oyuklarinda yuvalanir. Yaklasik 20 yillik yasami olabilen levrek, ortalama 50-60 santimetreden 1 metre boy ve 10-12 kilogram agirliga erisebilir. 40 santimetreden kucuklerine ispendek denir. Kucuk yavru baliklarla beslenir. Ocak-mart arasinda 500,000-2,000,000 yumurta dokerek, yuksek bir ureme gosterir. Eti en lezzetli baliklarin basirida gelir. Bu nedenle de ekonomik degeri cok yuksektir.

LIPSOZ (Scorpaena scrofa)
50-60 santimetreye ve 4-5 kilograma kadar buyuyebilen lipsoz baliklari, sicak ve ilik denizlerimizin sahil kiyilarindan 1000 metreye kadar inen derinliklerde, bitkilerle ortulu, taslik, cakilli ve kumlu duzeylerde yasar. Bilhassa Marmara ve Ege'de cok rastanir. Eti cok lezzetli ve yararlidir. Et yiyen bir balik olari lipsoz, ilkbahar aylarinda urer. Yaklasik 3,000 yumurta doker. Dikenleri cok zehirlidir.

LUFER (Pomatomus saltator)
Gezici baliklardan olari lufer, Karadeniz'le Ege Denizi arasinda dolasir. Buyumesinin asamalari icinde degisik isimler alir. Buna gore: boylari, 10 santimetreye kadar olarilar defheyapragi, 15-18 santimetreye kadar olanlar cinakop, 18-25 santimetreye kadar olanlar sarikanat, 28-35 santimetreye kadar olanlar lufer, 35 santimetreden fazla olanlari da kofana diye adlandirilir. Seyrek olarak kofanalarin 60 santimetreyi astigi, hatta 1 metreye ulastigi gorulmustur. Lufer, sonbahar-kis aylarinda en lezzetli ve olgun devrini yasar. Yaz ortalarindan sonbahara kadar da kislamaya gecerler. Ilik sularin 10-200 metre derinliklerinde yasar. Uremeleri, bahar sonu ile yaz basidir. Kademeli olarak 60-80,000 yumurta verir. Bol verimliligi ve etinin lezzetiyle ekonomik degeri cok yuksektir.

MALTA PALAMUDU (Naucrates ductor)
Eskiden gemilerin altlarinda, genelde kopekbaliklarina eslik ederek yuzen, bu nedenle pilot baligi da denen cevik hareketli bir baliktir. Ortalama 40 santimetre boyda olur. Sicak ve iliman denizleri sever; yosunlar, deniz kurtlari, kabuklular ve ozellikle kopekbaliklarindan arta kalarilarla besinlenir. Sonbaharla kis aylari arasinda ureme yapar. Etinin gida degeri yoktur.

MAVI-KEFAL (Chelon labrosus)
Kefal, denizlerimizin sicak ve ilik bolgelerinde, kiyilara yakin, denizle iliskili nehir agizlarinda aynca icsularda ve suruler halinde yasayan bir balik turudur. Denizlerimizde haskefal, altinbaskefal, topbaskefal, mavri kefal, dudakli kefal gibi cesitli turleri vardir. Ayrica buyukluklerine gore de isimlendirilir. Turlerine gore 25 santimetreden 90 santimetre boya erisirler. Yaklasik 15 yillik omru olari kefaller, 6-7 yaslarindan itibaren yaz aylarinda ureyerek 150 binden 7 milyona kadar yumurta verirler. Eti ve yumurtasi yonunden degerli bir baliktir. Deniz dibi bitkileri ve yumusakcalarla beslenir.

MAZAK (Trigloporus lastoviza)
Benzerliginden oturu kirlarigicin kucugu sanilir. Ayni soydan fakat ayri baliklardir. Ortalama 20-25, Akdeniz'de yasayanlari 40 santimetreye ulasabilir. Butun kirlangic turleri gibi iliman denizlerin kumlu zeminlerinde yasar. Biyolojik yapisi, kirlangicla estir. Taze olarak tuketilen eti, kirlarigic gibi yararli ve lezzetlidir.

MELANURYA (Oblade melariura)
Mercan ailesindendir. Marmara, Ege ve Akdeniz'in 2-3 metre sig sularinda, su yuzeyine yakinlarda, fazla goc etmeden yasar. Diger mercan turlerinden farkli olarak sualti bitkileriyle beslenir. En fazla 30 santimetreye buyur. Uremesi bahar sonuna kadar surer; yumurtalarini denize birakir. Mikroplariktonlarla beslenen yavrular, yaz sonunda olgunlasir. Eti butun mercan ailesi gibi beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlariildigi ve taze tuketildigi icin ekonomik degeri fazla degildir.

MERCAN (Pagellus erythnnus)
Sicak ve iliman denizlerin en unlu baliklarindandir. Denizlerimizde karagozle beraber buyuk bir aile olusturur. Marmara, Ege ve Akdeniz'de yaygindir. Boylari yaklasik 20-30, en cok 70 santimetre olabilir. Etcildir. Kabuklular, yumusakcalar ve kucuk baliklarla beslenir. Denizlerin taslik, kayalik bolgelerinde sahillere yakin yasar. Diger mercanlar gibi hermafrodit fizigi ile hem erkeklik, hem de disilik karakteri gostererek bahar aylari ile agustos arasi urer. Lezzetli eti ve her mevsimde bulunmasiyla ekonomik degeri yuksektir.

MEZGIT (Merlarigius euxmus)
Marmara ve Karadeniz'de bol, diger denizlerimizde az rastlanir. Boylari 20-40 santimetre olabilir. Gelincik ve bakalyaro ile ayni turdendir. 30-40 metrenin altindaki derin sularda yasar. Gunduzleri yuzeylere cikarak, hamsi, sardalya gibi suru halindeki kucuk baliklari avlayarak beslenir. Bolgesel sartlara gore subat-mayis arasinda ureme yapar. Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlariilmasiyla ekonomik degeri yuksektir.

MIGRI (Conger conger)
2-3 metre boydan 50-60 kilogram erisebilen, 30 yila kadar omru olan, yazin sig sularin, kisin 150 metre derinliklerin taslik, kumlu ve camurlu zeminlerinde yasayan bir baliktir. Nehirlere giremez. Sert, hareketli ve yirticidir. Su icinde buldugu her canliyi yiyebilir. Gunduzlerini yatarak gecirip, karanlikta avlanir. Ilk ve sonbahar arasi 100-150 metre derinlerde, acik denize, 3-5 milyon yumurta doker. Eti lezzetli ve besin degeri cok yuksektir.

MINAKOP (Umbma cirrosa)
Kotek baligi da denir. Butun denizlerimizin taslik, kayalik bolgelerinin 100-150 metreye varan derinliklerinde, dibe yakinlarinda yalniz yasar. Zaman zaman aci sulara ve nehir agizlarina da girer. Eskina ve sariagizla ayni turdendir. Yumusakca, kabuklu ve kurtlarla beslenir. Yasadigi bolgenin sartlarina gore uremesini nisandan agustosa kadar surdurur. Sert ve beyaz etinin lezzeti levrege yaklasir.
 

MINI INCI BALIGI (Phoxinus phoxinus)
Trakya Bolgesi'ndeki akarsularda yayilis gosterir. 7-10, en cok 14 santimetre (disileri) boyunda olur. Suyu berrak, oksijeni zengin akarsu ve gollerin dibi cakilli bolgelerinde, su yuzeyindeki bocekler, sinekler dip hayvanciklari ve balik yumurtalari yiyerek yasar. Kucuk, hareketli ve kurnaz bir baliktir. Mayis-haziran arasi yaklasik 1,000 yumurtasini taslara yapistirir. Ureme devresinde basiriin ustunde ind benzeri pullar olusur. Alabalik yumurtalarini asiri tuketmesi ile zararli bir canli sayilir.

MUREN (Murenea helena)
Merina baligi da denir. Boylari 2 metre hatta daha da fazla olabilir. Etcil ve yirtici bir baliktir. Urkutuldugu veya tahrik edildiginde fazla saldirgan olup, cevresindeki insanlar icin tehlikeli olur. Avlanmasinin tehlikesi ve denizlerde az bulunusu nedeniyle fazla ekonomik sayilmaz. Ancak, eski Roma caglarindan beri etinin cok lezzetli olusu bilinmektedir. Butun denizlerimizin az derinliklerinde ve kuytu yerlerde yasar. Uremeleri, ilkbahardan baslayarak sonbahara kadar surer.

NOKTALI INCIBALIGI (Albumus bipunctatus)
Karadeniz, Trakya ve Marmara'daki akarsularda yaygindir. Boylari 9-13, en cok 16 santimetre olur. Temiz ve hizli akan sularin dibe yakinlarinda, zaman zaman akintilara karsi yuzerek yasar. Kucuk planktonlar ve dip hayvanlarini yiyip, su yuzeyindeki sinekleri avlayarak beslenir. Mayis-haziran arasi ureyerek yumurtalarini kumlu, cakilli sahillere birakir. Avcilikta yem olarak kullanilmasinin yanisira, dogadaki degeri daha onemlidir.

ORDEK BALIGI (Labrus nuxtus)
Boyu 40 santimetre agirligi 1 kilogram olabilen ve 15-17 yil yasayabilen, disileriyle erkekleri arasinda renk farki olan cok guzel renkli bir lapin cinsidir. Genelde 10-100, seyrek olarak 180 metre derinlerde yasar. Denizdeki kucuk hayvanlar ve baliklarla beslenir. Ureme mevsimi nisan-agustos arasidir. Bu esnada ciftler halinde kaya oyuklarini yuva olarak kullanirlar. Daha sonra yumurtalari korumak icin erkekleri nobet tutar. Doga degeriyle korunmasi gerekli bir baliktir.

ORFOZ (Epinephelus guaza)
Hani turunden ve levrekle akrabadir. Ortalama 60-70 santimetreden 1-1,5 metre boy ve 30-40 kilogram agirliga erisebilir. Ege ve Akdeniz baligidir. Taslik, kumluk ve yosunlu sahil bolgelerinin 8 metreden 150 metre derinliklerine kadar yalniz yasar. Etoburdur. Irili, ufakli kabuklular ve yumusakcalarla beslenir. Eti cok lezzetli olmakla beraber yaslilari kuru ve lifli olur. Denizlerimizde az bulunmasina ragmen sualti zipkin avcilari tarafindan turun yasami acisindan tehlikeli bir sekilde tuketilmektedir.

ORKINOS (Thunnus thynnus)
Denizlerimizde yasayan iri ve cok degerli bir baliktir. Uzunluklari 3-4 metre ve agirliklari da 100-150 kilogramdan 800 kilograma kadar olabilir. Cesitli turleri vardir. Orkinos, suru halinde yasayan gezici baliklardandir. Yazin Karadeniz'e ciktiktan sonra sonbaharda Marmara'ya ve oradan da Ege'ye gecerek hemen butun Akdeniz'i dolasirlar. Bu gezilerinde saatte 40-60 kmetre hizla yol alabilirler. Genel olarak ust sularda yasarlar. Mart-agustos arasinda urerler ve yaklasik 1 milyona yakin yumurta verirler. Yasam sureleri, ortalama 15 yildir. Ihracat ve gida endustrisi yonunden ekonomik degeri cok yuksektir.

OT SAZANI (Ctenopharyngodon idella)
Ot baligi olarak da tanimlanir. 2,000 yildan beri Cin'de sazan uretimi ile beraber yetistirilir. Anayurdu Cin'den dunyaya yayilan, bu arada ulkemize de getirilen bir kultur baligidir. Ortalama 40-80 santimetre boy ve 2-5 kilogram agirlikta olur. En cok 12-30 kilogram agirliga ulasabilir. Otobur bir baliktir. Gunde agirliginin %120'si kadar ot yer. Bu nedenle havuzlarda ot mucadelesi icin mukemmel bir canlidir. 5-6 yaslarinda olgunluga erisir ve kg/agirligina gore 120,000 yumurta verir. 6-10 santimetre boya eristikten sonra sadece bitkilerle beslenir. Ulkemizde henuz tuketim degeri yoktur.

PALAMUT/TORIK (Sarda sarda)
Karadeniz ve Marmara'nin en unlu baligidir. Bahar aylarinda beslenmek icin Karadeniz'e cikip, sonbahardan itibaren kislamak icin Marmara'ya, Canakkale'ye kadar iner. Suratli ve iyi yuzucudur. Suru halindeki uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi, sardalya gibi baliklara saldirarak yer. 18-20° C. sularda 400,000'den birkac milyona kadar yumurta dokerek acik denizde urer. Yetistikten sonra buyumesine gore kucuklerine Vanoz-Gaco, 10-25 santimetre cingene palamudu, 30-35 santimetre palamut, 40-45 santimetre kestane palamudu, 50-55 santimetre zindandelen, 55-60 santimetre torik, 60-65 santimetre sivri, 65-70 santimetre altiparmak, 70 santimetre ve ustu pecuta olarak adlandirilir. Taze tuketimi, ihrac ve endustri yonleriyle cok degerli olan bu baligin uretimindeki azalma, ekonomik degerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.

PAPAGAN BALIGI (Sparisoma cretense)
Ege'de seyrek, Dogu Akdeniz'de yaygin bulunan, fazla gocler yapmadan sicak denizlerin sig, taslik ve bol bitkili, bazen de aci su bolgelerinde yasayan, cok cesitli ve guzel renkleri olan bir baliktir. Iskaroz baligi da denir. Deniz yosunlariyla beslenir. Yaz aylarinda ureme yapar ve 812,000 yumurta verir. Sert ve yavan eti yenmez. Doga degeri yonu ile korunmahdir.

LAPAZ BALIGI (Chromis chromis)
Sicak ve iliman denizlerin 50 metreye inen, dibi kayalik, magarali bolumlerinde yasar. Butun denizlerimizde bulunur. Boylari 12-18 santimetre olabilir. Bahar sonundan agustosa kadar ureme yapar ve yumurtalarini cok iyi gizler. Plariktonlar ve balik larvalariyla beslenir. Sert ve lezzetsiz eti yenmez. Az bulundugu icin korunmalidir.

PISI (Pleuronectes platessa)
Ortalama 30-40 santimetre boy ve 250-350 gram agirlikta olabilen, ekonomik degeri yuksek baliklardan biridir. Denizlerin kumlu, cakilli diplerinde, kabuklular ve yumusakcalarla beslenip, 15-18 yila kadar yasar. Sicak aylari diplerde gecirip, kisin sahillere yaklasir. Aci sulara, nehir agizlarina kadar sokulur. Bir diger turu de tatli sularda yasar. Uremelerini ocak-mart arasinda 5-6° C. sularda yapar. 800,000-1 milyon yumurta verir.

PULLU SAZAN (Cyprinus carpio)
13.-14. yuzyildan beri kultur uretimi yapilan, kolay yetisen, eti lezzetli, ekonomik degeri cok yuksek bir baliktir. 3-4 yaslarinda olgunlasip 200-300,000 yumurta verir. Ortalama 30-40 santimetre boy ve 500-1,000 gram agirlikta olur. Dogal yetisenlerinin 100 santimetre ve 25 kilogram olarilarina rastlanir. Sportif avciligi degerlidir. Su bocekleri, kurtlar ve diger hayvanlarla beslenir.

RINA (Dasyatis pastmaca)
Kopekbaligi ailesinden olup, seklen vatoza benzer. Sahillerin 60 metreden 200 metreye varan derinlerin kumlu, camurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanir. Boylari 150 santimetreye ulasabilir. Cesitli baliklar ve omurgasizlar baslica gidasidir. Kislari derinlerde gecirip yaz aylarinda kiyilara, tatli sulara ve lagunlere yaklasir. Ciftleserek urer. Gebelik suresi 15-18 aydir. 78 yavru yapar. Eti lezzetsizdir. Tuketim degeri yoktur. Kamci benzeri kuyrugu yaralayici, dikenleri ise tehlikeli sekilde zehirlidir.

SARDALYA (Sardine pilchardus)
Suru halinde, yazin orta, kisin derin sularda yasayan gezici baliklardir. Eskiden deniz ustunu atesin aydinlatmasiyla avciligindan oturu ates baligi diye de taninir. Boylari, ortalama 15 santimetre en cok 20-22 santimetre olur. Deniz icinde henuz yumurtadan cikmis balik yavrulari ve planktonlari yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara, Canakkale Bogazi Bolgesi ve Kuzey Ege'de bol bulunur. Etinin lezzeti ve cesitli kullanim alaniyla ekonomik degeri cok yuksektir. Uremeleri nisandan eylule kadar genis bir devrede ve cok kerelerde olur. Yaklasik 20,000 yumurta verir.
 

SARIAGIZ (Argyrosomus regius)
Sicak ve ilik denizlerde 100-150 metre derinliklerin taslik, mercan, kayalik bolgelerinde yasar. Etcil bir baliktir. Kendinden kucuk ne bulursa yer. Ortalama boyu, 50-60 en cok 2 metre ve 75 kilogram olanlarina da rastlanir. Etinin lezzet ve verimliligi ile bolca avlariilmasindan dolayi ekonomik degeri yuksektir. Fazla gezici bir balik degildir. Denizin isi sartlarina gore bahar ortalarindan agustosa kadar uremelerini surdururler.

SARIGOZ (Spondyliosoma cantharus)
Sparidae ailesinden bir baliktir. Boylari 50 santimetre olabilir. Anatomisi karagoze benzer. Ilik sahil bolgelerinde ve bunlarin uzantisi iliman denizlerde yasar. Karadeniz'de az bulunur. Yasam cevresi kayalik ve kuytu yerlerdir. Baslica besinleri kucuk kabuklular, deniz soluncanlari ve ozellikle karidestir. Etleri de karagoz ve mercan gibi beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Uremeleri, erken ilkbahar aylarindan baslayarak yaz sonuna kadar devam eder.

SARIKUYRUK (Seriola dumerili)
Akdeniz'de yasayan, genelde 30-50 santimetre, en cok 100 santimetre olabilen istavrit turunden bir baliktir. Diger ulkelerde 150-200 santimetre olanlarina rastlanir. Yumusakcalar, kabuklular ve kucuk baliklari avlayarak beslendigi kayalik sahillerde kucuk suruler halinde yasar. Ureme devresi, bahardan yaz sonuna kadardir. Eti lezzetlidir. Japonya'da bol miktarda uretimi yapilir.

SINAGRIT (Dentex dentex)
Karagoz ailesinden olan sinagrit, Ege ve Akdeniz'in sert, hareketli ve kuvvetli bir baligidir. 1-1.5 metre boy ve 10-15 kilogram agirliga kadar buyuyebilir. Kabuklular, yumusakcalar ve ozellikle murekkep bahgi ile beslenir. Kuvvetli cenesiyle bir istakozu rahatca kirip, yiyebilir. Yazin kiyilarin taslik, kayalik bolumlerinde, kisin da 300 metreye varan derinlerde kucuk suruler halinde yasar. Ilkbahar aylarinda ureme yapar. Etinin lezzeti ve ender avlanmasiyla cok kiymetli bir baliktir. Olta avciligi da amatorler icin degerlidir.

SIVRIBURUN KARAGOZ (Diplodus puntazzo)
Karagoz baliklari, Marmara, Ege ve Akdeniz kiyilarimizin en taninmis baliklarindandir. Karadeniz Bolgesi'nde de rastlanir. 0-400 metre derinliklerde yasar. Sivriburun karagoz, 35 santimetreye kadar buyuyebilen, suru halinde yasayan, mevsimsel olarak beslenme, ureme, kislama gibi nedenlerle oldukca uzun mesafelerde goc eden bahklardir. Kiyilarin taslik, cakillari arasinda bitkileri ve kucuk kabuklularla besinlenir. Bu baliklarin mensup oldugu spridea familyasina ait pek cok balik turu sularimizda yasar.

SIYAH SAZAN (Mylophaiyngodan piceus)
Camur sazani da denir. En cok 80 santimetre boya ulasir. Sakin akan nehirlerin camur veya kumlu zeminlerinde, derinlerde, kabuklular ve yumusakcalarla beslenerek yasar. Eti lezzetlidir. Cin'de uretimi yapilmasina karsin ulkemizde degerlendirilmesi henuz arastinlmaktadir.

SOMON (Salmo salar)
Anayurdu Kuzey Amerika'dan dunyaya yayilmis, uretilmek uzere de ulkemize getirilmistir. Boyu, ortalama 60-100 santimetre, agirligi da 3-15 kilogram olabilir. 150 santimetreye ulasanlari olur. Hizli akarsularin, oksijeni bol temiz sularinda yasar. Dogal yetisenleri 2-3 metre yuksege atlayip yuzerek 2-3,000 km.'lik nehir kaynaklarina ulasip burada ekim-kasim arasi ureme yapar. Dogan yavrular, tekrar aci sulara inis yapar. Yetiskinleri denize de uyum gosterir. Etoburdur. Bocekler, sinekler, kabuklular ve irili-ufakli baliklarla beslenir. Tatli su baliklarindan eti en lezzetli olanidir. Ayrica yumurtasindan kirmizi havyar elde edilir. Ekonomik degeri cok yuksektir.

SUDAK (Stizostedion fucioperca)
Marmara, Trakya, Karadeniz ve Goller Bolgesi'nde 10-15 yil yasayan, 40-70 santimetreden 130 santimetre boy ve 1-5 kg'dan 12 kilogram agirlikta olabilen; hareketli, avciligi zevkli bir baliktir. Kendinden kucuk baliklarla beslenir. Nisan-mayis arasinda 200,000-1,000,000 yumurta vererek urer. Gunduzlerini dipte gecirip, avlarimak icin sabah erken veya aksam uzerleri su yuzeyine cikar. Etinin deniz levregine yakin lezzeti ve bol verimliligi ile ekonomik degeri cok yuksek bir tatli su baligidir.

TAHTA BALIGI (Blicca bjoerkna)
Marmara ve Trakya Bolgesi'nde agir akisli nehirlerin sicak, sig ve bitkisi bol bolumlerinde yasar. Gollerde de yasam gosterir. Planktonlar, kucuk canlilar ve bitkilerle beslenir. Mayis-temmuz arasi ureme yapar. Cok yavas buyur. 3-5 yaslarinda 10-12, en cok 25-35 santimetre olabilir. Eti cok kilcikli ve lezzetsizdir. Genelde ekon baliklarin yetistiriciliginde yem olarak kullanilir.

TASALTI BALIGI (Cottus gobio)
Kuvvetli akan dere ve irmaklarin berrak sularinda, taslar arasinda yasar. Boylari ortalama 12-13 santimetre en cok 20 santimetre olur. Su icindeki balik yavrulari, bitkiler ve ozellikle alabalik yumurtalariyla beslenir. Tath su levregi ve tuma baligi icin de kendisi yem olur. Ureme devresi subat mayis arasidir. Eti gevrek ve lezzetlidir.

TASISIRAN BALlGl (Cobitis taenia)
Yavas akintili nehirler veya gollerin, suyu berrak, kumlu zeminlerinde yasar. Cesitli turleri vardir. 5-12 santimetre boyda olabilen tasisiran, gununu kumlu diplerde gecirip geceleri avlanir. Kucuk organizmalar ve hayvanlarla beslenir; bu arada avlari ile beraber kumlari da agzina alarak cigner. Nisan-haziran arasi urer; yapiskan yumurtalarini taslara, koklere, bitki saplarina birakir. Tasisiran baliklari, doga dengesi yonu ile degerlidir.

TATLISU KAYABALIGI (Proterorhmus mannoratus)
Karadeniz'e akan akarsularin diplerinde fazlaca rastlanan, yasami diger kaya baliklariyla benzerlik gosteren, boylari en cok 11-12 santimetre olabilen bir baliktir. 2-3 yaslarinda olgunlasan disileri, topluca yumurta verir. Erkekler de nobet tutarak yumurtalari bekler. Yumusakcalar ve kucuk karideslerle beslenir. Tatli sulara girisinde bocek larvalari da yer. Doga dengesi baligidir. Sportif veya ekonomik yonu olmayan bir turdur.

TATLISU KEFALI (Leuciscus cephalus)
Ulkemizin cesitli bolgelerinde yaygin olan, hizli akan dere veya nehirlerde, 7-10 yaslarinda 30-40 santimetre boy ve 600-1,000 gram agirliga erisen bir kefal turudur. Yavru safhasinda kucuk kurtlar, karides ve bocek yavrulariyla beslenirken, buyuyunce ot da yer. Yaslandikca yirtici olup kurbaga ve sicrayarak su disindaki kelebekleri de yiyebilir. Nisan-haziran arasi 45-50,000 yumurta dokerek urer. Etinin lezzetsiz ve degersiz olusuna karsin avciligi cok makbuldur.
 

TATLISU KOLYOZ BALIGI (Chalcalbumiis chalcoides)
Marmara, Kuzey Ege ve Karadeniz'in dogusundaki akarsu ve gollerin yuzeyinde yasar. Zaman zaman da nehirlerin denizle karisimi aci su bolgelerine iner. Boylece aci su-tatli sular arasinda gocler yapar. 15-30 santimetre boyunda olabilir. Planktonlar, sinek larvalari (sivrisinek) ve kucuk canlilarla beslenir. Mayis-haziran arasinda 15-25,000 yumurtasini taslik, cakillik dere kenarlarina birakir. Yillar oncesi "chalealbumus chalcoides Istanbulensis" turu Halic'te Kagithane Deresi'nde yasardi. Etinin lezzeti, bolgesel olan bir baliktir.

TATLISU LEVREGÎ (Perca lluviatHîs)
Kuzey bolgelerimizdeki, akarsu ve gollerle, bunlarin denizle iliskili aci su bolgelerinde yasar. Boyu 20-35 santimetre en cok 50 santimetre olabilir. Fazla goc etmez. Yumusakcalar, kucuk baliklar ve balik yumurtalariyla beslenir. 7-8° C. sularda mart-haziran arasi ureme yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle taze olarak tuketildigi gibi olta avcilari icinde kiymetli bir baliktir.

TATLISU SARDALYASI (Clupeonella abrau muhusi)
Ilk kez Rusya'nin Abrau Golu'nde bulunmus; 1943'de de ulkemizde Ulubat (Apolyont) Golu'nde rastlanmistir. Iznik Golu'nde de yasamaktadir. Boylari 7-8, en cok 12 santimetre olan, suru halinde dolasan bir ringa/tirsi turudur. Planktonlar, kucuk su hayvanlari ve omurgasizlarla beslenir. 2-3 yaslarinda olgunlasip 10-14° C. sularda haziran-ekim aylarinda yumurtalarini acik suya birakarak urer. Eti, bolgesel olarak tuketilir. Daha ziyade alabalik yetistiriciliginde yem baligi olarak degerlendirilir.

TEKIR (Mullus surmuletus)
Karadeniz disinda diger denizlerimizde yazin rastlanir. Boylari 15-35, en cok 25 santimetre olabilir. Kumluk, camur veya taslik kiyi kesimlerinin 3 metreden 100 metreye kadar derinlerinde gidip gelerek yasar. Diplerdeki kabuklular, bocekler ve diger canlilarla beslenir. Yaz aylarinda ureyip yapiskan yumurtalarini 10-60 metre derinlere birakir. Etinin lezzeti, eski Roma caglarindan beri namlidir. Bol avlanilan, ekonomik degeri yuksek bir baliktir.

TIRSI (Alosa fallax)
Boylari 30-33 santimetreye ulasabilen tirsi, bir karadeniz baligidir. Istanbul Bogazi ve Marmara'da az bulunur. Kiyiya yakin yerlerde suru ile yasarlar. Ureme mevsimleri ilkbahardir. Yumurta birakmak icin aci su bolgelerine ve nehirlere girerler. Sardalya ailesinden bir balik olari tirsi; taze, tuzlama ve tutsulu olarak yenir. Ekonomik degeri yuksektir.

TRAKONYA (Trachinus draco)
Denizlerimizde yasayan en zehirli baliklardandir. Ortalama 17-18, en cok 35-40 santimetre boya erisir. Hareketsiz bir baliktir. Fakat deniz dibinde avlarina karsi cok suratlidir. Zehirleri bir insani sakat birakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden ciktiktan, hatta oldukten sonra dahi zehirliligi devam eder. Ozel olarak avciligi yapilmaz. Ayni zamanda carpan baligi olarak adlandirilan trakonya, kucuk balik ve kabuklularla beslenir. Kis aylarinda derinlere cekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandigindan ekonomik degeri yoktur.

TRAKYA LEVREGÎ (Gymnocephalus cemua)
Trakya'nin Karadeniz sahillerine dokulen agir akisli nehirlerle, bunlarin deniz baglaritili aci su bolgelerinin kumlu zeminlerinde suru ile yasar. Boylari 18-35 santimetre olur. Kurtlar, balik yumurtalari, kucuk kabuklular ve sinek larvalariyla beslenir. Oburlugu diger degerli baliklarin besinleriyle yumurta ve larvalari icin zarar vericidir. Uremelerini nisan-mayis arasinda yapar. Eti lezzetlidir. Bol avlanilmasi doga icin yararli olur.

TRANCA (Pagrus ehrenbergi)
Mercan ailesinden ve fangri ile ayni turdendir. Ege'nin unlu baligidir. Sicak ve ilik denizlerin 20-25 metre derinlerinde yosun ve bitki ortulu kumluk veya tasliklarda tek basiria yasar. Boyu 30-50, en cok 75 santimetre olur. Kis aylarinda 150 metre derinlere iner. Kuvvetli cenesi ve disleriyle her turlu kabukluyu kirip yiyebilir. Aynca dip hayvanlari ve baliklar da besinine ek olur. Hem erkek, hem de disi karakteri gosterir. Yaz aylarinda ureme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Gecmiste asiri avlanilmasi, neslini cok azaltmistir.

TURNA BALIGI (Esox lucius)
Karadeniz'e akan nehirlerin berrak ve bol bitkili sularinda ve cesitli gollerimizde yasar. Tatli su baliklarinin en hareketlisi ve en yirticisidir. Tum baliklara, hatta yaban ordeklerine saldirir. Kendi yavrularini da yedigi olur. Yasam sartlari elverirse 20-25 yil yasar. Erkekleri en cok 100, disileri ise 150 santimetreye kadar buyur. 2-3 yasiridan itibaren ilkbahar aylarinda yaklasik 200,000 yumurta vererek uremeye baslar. Genc ve kucuklerinin (1-3 kilogram ) eti lezzetlidir. Spor avciliginin en namli baliklarindandir.

UCAN BALIK (Exocoetus vofitans)
Guney Ege ve Akdeniz'de dibe inmeden deniz yuzeyinde yasar. Planktonlar, omurgasizlar ve yavru baliklarla beslenir. Gumus ve kefala benzer. Boyu 20-30 santimetre olabilir. Bazen buyuk baliklardan kurtulmak, bazen de saatte 80 km.'yi bulan yuzme hizi geregi, su yuzeyinden 25-50 santimetre yukselip buyuk kanatlariyla 2-13 saniye ve 50-250 m.'lik planor ucuslari yapar. Baharla yaz arasinda, deniz ortasinda, yumurtalarini yosun, agac dali gibi herhangi birseye yapistirarak urer. Eti lezzetlidir. Bolgesel degerlenir.

USKUMRU (Scomber scombrus)
Genelde 25-35 santimetre olan, 40 santimetreye kadar buyuyebilen, suruler halinde yasayan Marmara'nin yerli baligidir. Gecmiste Karadeniz ve Ege arasinda buyuk gocler yapan, eti cok lezzetli olan ve bol avlanilan uskumru, simdilerde ekolojik nedenlerle seyrek rastlanan, adeta tukenmis bir baliktir. Normalde, 2-3 yasirida olgunlasan disileri, 350-400,000 yumurtasini denize birakir. Ureme devresi subat-nisan arasidir. Planktonlar, hamsi, caca gibi kucuk baliklar ve yavrular besinidir. 8-10 yil yasar. Torik ve kofana bas dusmanidir. Az yagli ve kurutulmusuna ciroz denir. Yasam ortami tekrar varoldugunda ekonomik degeri en yuksek baliklardan biridir. Atlaritik'te yasayan lezzetsiz bir turu daha vardir.

UZGUN (Callionymus lyra)
Renklerinin guzelliginden oturu mine baligi adiyla da taninir. Boylari 25 santimetre kadar olabilen bu balik; karides, yengec, deniz kestanesi, deniz yildizi, omurgasizlar ve yosunlar gibi cesitli besinlerle yasar. Sig sulardan 300-350 metre derinliklere inebilir. Denizlerimizde yaygin olarak bulunur. Etinin kiymetli olmayisi, dikenlerinin az da olsa zehirli olusu ile herhangi bir ekonomik yonu yoktur.

VATOZ (Raja clavata)
Kopekbaligi ailesindendir. Butun dunya denizlerinde cok cesitli turleri yasar. 1 m.'yi asan boy ve 40-50 kilogram agirlikta olanlarina rastlanir. Uzun geziler yapmadan 15-20 metreden 100-150 metreye varan derinlerde kumlara gomulu yatarak av bekler. Kabuklular ve kucuk baliklarla beslenir. Bahar ve yaz aylarinda sahillere yaklasarak ureme yapar. Disileri, 10-30 yumurta verir. Eti lezzetlidir. Fakat az tutulur. Karacigerinden A vitamini ve yag uretilir. Ekonomik degeri vardir.
 
YAYIN (Silunis glariis)
Akarsu ve gollerde yasayan baliklarin en buyugudur ve ayni zamanda en uzun yasayanidir. Ortalama 1-2 m'den 3 metreye kadar boy ve 150 kilogram agirliga erisebilir. 35-40 yildan 100 yila kadar da yasayabilir. Yavas akan nehirlerde, gollerde, dipte hareketsiz yatarak yasar. Etobur bir baliktir. Sualtindaki butun hayvanlari yiyebilir. Mayis-haziran arasinda gece sessizliginde yumurta dokerler. Disileri agirligina oranla kilogram basiria 7,000-25,000 yumurta doker. Tatli su baliklari icinde eti en lezzetli baliklardan biridir. Ekonomik degeri cok yuksektir.

YAZILI HANI (Serranus scriba)
Uzunlugu en cok 25 santimetre olabilen yazili hani, kendi turunun tipik bir omegidir. Belli bolgelerde yalniz yasar. Levrek baligi ailesindendir. Kendinden kucuk baliklar, karides gibi kabuklularla beslenir. Yaklasik 30 metre derinlerde, belirli bolgelerde yanliz yasar. Bas kismindaki cesitli renk ve suslemelerden "yazili" ismini alir. Uremeleri mayis-haziran arasinda olup cins ve turlerine gore 18-900 bin yumurta doker.

YILAN BALIGI (Anguilla anguilla)
Erkekleri 30-50 santimetre, disileri 45-100 santimetre olabilen; hem tatli, hem de tuzlu sularda yayilis gosteren bir baliktir. Dogumu ve 3 yillik gelismesinden sonra tatli sulara girer. 8-20 yil buralarda kaldiktan sonra tekrar uremek icin Atlas Okyanusu'nda Sargossa Denizi'ne yonelirler. Burada 7-10° C. sularda yaklasik 1,000-3,000 metre derinlerde milyonlarca yumurta dokerler. Donusu basarabilen yavrular, tekrar aci su bolgelerine gelirler. Yirtici ve obur bir canlidir. Yumusakca, kabuklular ve baliklarla beslenir. Etinin lezzeti yaninda yetistirmeye uygunlugu ile ekonomik degeri cok yuksektir.

ZARGANA (Belone belone)
60-70 santimetre bazen de 1 metre uzunlugu varan zargana, ortalama 18 yil yasar. Hamsi, caca, camuka ve kiraca gibi kucuk baliklarla besinlenir. Iliman denizlerimizin yerli baliklarindandir. Kilic baligi baslica dusmanidir. Yapisiyla gayet cevik ve suratli bir baliktir. Kendini korumak icin su yuzeyine sicrayarak da yuzebilir. Eti yonunden degerlidir. Ilkbahardan sonbahara kadar ureme surecinde 30-50 bin yumurta verir.

ZURNA BALIGI (Scomberesox saurus)
Uskumru turnasi da denir. Ilik ve sicak denizlerin ust duzeylerinde ve sahillerden uzakta yasar. Uzunluklari ortalama 50 santimetredir. 20-30'lu gruplar halinde gezerler. Bilhassa Ege ve Akdeniz'de rastlanir. Etcil bir baliktir ve suru halindeki kucuk baliklarla beslenir. Etleri beyaz ve lezzetli olmakla beraber, kutle avciligi yapilamadigi icin ekonomik degeri onemsizdir. Erken ilkbahardan yaza kadar her seferinde 1,000-1,500 olmak uzere 7-8 defa yumurta verirler

KIRMA MERCAN ( Pagellus acerme )

Mercan ailesindendir. 0 - 400 m. bazende 700 m. derinliklere inebilmektedir. Tasam cevresi taslik, kayalik ve dibe yakin yerlerdir. Boylari 35 - 40 cm. ye ulasabilir. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Marmara, Canakkale Bogazi ve Ege de bolca bulunur. Ekonomik degeri yuksektir. Denizlerdeki isiya gore ilkbahardan baslayarak Agustosa kadar uremeleri surer. Etcil balik olan Mercanlar cesitli kucuk baliklar, kabuklular ve omurgasizlarla beslenir. 
LUFER ( Pomatomus saltor )

Gezici baliklardan olan Lufer Karadeniz ile Ege denizi arasinda dolasir. Buyume asamalari icinde degisik isimler alir. Buna gore;
Boylari 10 cm ye kadar olanlar Defneyapragi,
               15 - 18 cm. ye kadar olanlar Cinakop,
               18 - 25 cm. ye kadar olanlar Sarikanat,
               28 - 35 cm. ye kadar olanlar Lufer,
               35 cm. den fazla olanlara Kofana adi verilir. 
Seyrek olarak Kofanalarin 60 cm. yi astigi hatta 1 m. ye ulastigi gorulmustur. Lufer sonbahar - kis aylarinda en lezzetli ve olgun devrini yasar. Yaz ortalarindan Sonbahara kadar da kislamaya gecerler. Ilik sularin 10 - 200 m. derinliklerinde yasar. Uremeleri Bahar sonu ve Yaz basidir. Kademeli olarak 60 - 80 000 yumurta verir. Bol verimliligi ve etinin lezzetiyle ekonomik degeri cok yuksektir. 
MUREN ( Murenea helena )
     
Merina baligi da denir. Boylari 2 m. yi hatta daha da fazla olabilir. Etcil ve yirtici bir baliktir. Urkutuldugu veya tahrik edildiginde fazla saldirgan olup cevresindeki insanlar icin tehlikeli olur. Avlanmasinin tehlikesi ve denizlerde az bulunmasi sebebiyle fazla ekonomik sayilmaz. Ancak eski Roma caglarindan beri etinin cok lezzetli olusu bilinmektedir. Butun denizlerimizin az derinliklerinde ve kuytu yerlerde yasar. Uremeleri Ilkbahardan baslayarak Sonbahara kadar surer. 
CITARI ( Boops salpa )

Karagoz ailesinden bir baliktir. Sarpan baligi da denir. Boylari 45 cm. olabilir. Goruntusu cok guzel fakat eti lezzetsizdir. Bu nedenle fazla ekonomik deger tasimaz. Marmara, Ege ve Akdeniz' de bol, Karadenizde seyrek rastlanir. Yasam karakteri ve uremeleri Karagoz cinsi baliklarda oldugu gibidir. 
 SARIAGIZ ( Argyrosomus regius )

Sicak ve ilik denizlerde 100 - 150  m. derinliklerin taslik, mercan, kayalik bolgelerinde yasar. Etcil bir baliktir. Kendinden kucuk ne bulursa yer. Ortalama boyu 50 - 60 cm. en cok 2 m. ve 75 kg. olanlarina da rastlanir. Etinin lezzet ve verimliligi ile bolca avlanilmasindan dolayi ekonomik degeri yuksektir. Fazla gezici bir balik degildir. Denizin isi sartlarina gore bahar ortalarindan Agustosa kadar uremelerini surdururler.  
KARAGOZ ( Diplodus vulgaris )
                       
Butun denizlerimizde, cogunlukla Marmara ve Ege de iliman sularin kayaliklarinda yasayan, bol bulunan ve sevilen yerli baliklarimizdandir. Suruler halinde yasar. Sularin isi sartlarina gore bahar aylarindan Agustosa kadar ureme yapar. Cesitli turleri denizlerimizde yasar. Kuyrugu lekeli ve cizgili olani Isparoz/Ispari olarak taninir. Lezzetli eti ve bol avlanmasiyla ekonomik degeri yuksek bir baliktir. 
UCAN BALIK ( Exocoetus volitans )
    
Guney Ege ve Akdenizde dibe inmeden deniz yuzeyinde yasar. Planktonlar, omurgasizlar ve yavru baliklarla beslenir. Gumus ve Kefal'e benzer. Boyu 20 - 30 cm. olabilir. Bazen buyuk baliklardan kurtulmak, bazen de 80 km. yi bulan yuzme hizi geregi, su yuzeyinden 25 - 50 cm yukselip. Buyuk kanatlariyla 2 - 13 sn. ve 50 - 250 m. lik planor ucuslari yapar
 AY BALIGI ( Mola mola )
                           
Pervane baligi da denir. Okyanuslar ve Akdenizin aciklarinda uzun gocler yapmadan, bazen derinlerde, bazen de su yuzeyinde yan yatarak dolasir. Iyi yuzemeyen hareketsiz bir baliktir. Deniz analari, Ahtapot, Murekkep baligi ve diger baliklarla beslenir. 2,5 - 3 boydan 1500 kg. agirliga erisip 20 - 25 yil yasayabilir. Bahardan yaz sonlarina kadar 300 milyona varan yumurta doker. Bu yumurtalarin cogu diger baliklara yem olur. Eti lezzetsiz ve kotu kokulu oldugu icin insan besini yonu ve ekonomik degeri yoktur.
 LAHOZ / GRIDA ( Epinephelus acneus )

Ege ve ozellikle Akdenizde yaygin bulunan, boylari 1 m. olabilen bir Hani turudur. Fazla derinlere gitmeden kayalik, taslik veya cakilli alanlarda yasar. Oldukca yirtici, etcil bir baliktir. Irili ufakli her turlu kabuklular, omurgasizlar ve kucuk baliklarla beslenir. Mayis - Haziran arasinda ureme yapar. Akdeniz'in eti cok lezzetli, sohretli baliklarindandir. Ancak ekonomik degeri bolgeseldir.
BERLAM ( Merluccius merluccius )
           
Ilik denizlerin orta sularinda yasar. Ege, Marmara ve Akdeniz'de yaygin, Karadeniz'de seyrek bulunur. Gunduzleri 80 - 300 m. ye varan sularda, gezinip geceleri avlanmak icin kiyiya ve yuzeye yaklasir. Kolyoz, Caca, Hamsi ve benzeri kucuk baliklarla beslenir. En cok 80 - 100 cm. boy ve 10 kg. agirliga erisebilir. Mayistan Agustosa kadar sahillere yakin uremelerini yapar. Etinin lezzet ve kalitesi Mezgit' e esittir. Taze olarak her mevsimde yendigi icin ekonomik degeri yuksektir. 
AKYA ( Lichia amia )

Kuzu, Ciplak, Leka ve Iskender baligi olarakta taninir. Genelde 50 - 100 cm. en cok 180 cm. ve 60 kg. agirlikta olabilir. Yumusakcalar, kabuklular ve kucuk baliklarla beslenerek dipte kiyilara yakin kucuk suruler halinde dolasir. Canavar baliklardandir, cevresindeki baliklari yok edercesine yer. Gecmiste cok avlanilmasi nedeniyle neslinin tukenme tehlikesi vardir. Korunmasi gerekir.
USKUMRU ( Scomber scombrus )

Genelde 25 - 35 cm. olan, 40 cm. ye buyuyebilen, suruler halinde yasayan Marmara bolgesinin yerli baligidir. Gecmiste Karadeniz ve Ege arasinda buyuk gocler yapan, eti cok lezzetli bol avlanilan Uskumru, simdilerde ekolojik nedenlerle az rastlanan adeta tukenmis bir baliktir. Normalde 2 - 3 yasinda olgunlasan disileri 350 - 400 000 yumurtasini denize birakir. Ureme devresi Subat - Nisan arasidir. Planktonlar, Hamsi, Caca gibi kucuk baliklar ve yavrulari temel besinidir. 8 - 10 yil yasar. Torik ve Kofana bas dusmanidir. Az yagli ve kurutulmusuna Ciroz denir. Yasam ortami tekrar varoldugunda ekonomik degeri en yuksek baliklardan biridir. Atlantik' te yasayan lezzetsiz bir turu daha vardir. 
KUPES ( Boops boops )

Altinkusak' ta denir. Iliman ve sicak denizlerde yasar. Akdeniz Ege ve Marmara da bulunur. Marmara' dakilerin bir bolumu Karadeniz'e cikar ve geri doner. Yosunlar, balik yavrulari ve kabuklularla beslenir. Boylari 15 - 25 cm. en cok 35 cm. olur. Uremelerini bahar sonunda yapar. Karagoz ve Citari ile ayni turdendir. Eti lezzetlidir, ancak bolgesel degeri vardir. 
CAMUKA ( Atherina hepsetus )

Gumus turundendir. fazla derin olmayan sahillerin sicak ve iliman sularinda, kumlu veya cakilli bolgelerde suruler halinde ve balik yavrulari, kabuklular ve yumusakcalarla beslenerek yasar. Suyun tuzluluk orani ve oksijen degerine uyum gosterir. Bu nedenle gollerde bile yasayabilir. Boyu 10 - 12 cm. en cok 16 - 18 cm. olabilir. Sularin bolgesel sicakligina gore Nisan - Eylul arasinda urer. Beyaz ve cok lezzetli etiyle ekonomik degeri yuksektir. 
KOLYOZ ( Scomber japonicus )

Butun denizlerimizde bulunmakla beraber daha cok Marmara baligi sayilir. Seklen Uskumruya cok benzer fakat ayri bir turdur. B. Okyanusta da suruler halinde yasar. Kucuk baliklar, yavrulari ve Planktonlarla beslenir. 2 - 3 yasinda olgunlasan disileri Temmuz - Agustos arasi 300 - 400 000 yumurtasini denize birakir. Eti Uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze, kuru ve tuzlu olarak bol tuketilen baliktir. 
FANGRI MERCAN ( Sparus pagrus )

Bir Mercan turudur ve Tranca ile buyuk benzerlik gosterir. Ortalama 25 - 35, en cok 80 cmc boyda sicak denizlerde, Guney Ege ve Akdenizde yaygin bulunan kabuklular, yumusakcalar ve kucuk baliklarla beslenen etcil bir baliktir. Taslik ve kayaliklarin magarali oyuklarinda yasar. Uremesi bahardan Agustosa kadar surer. Mercan ailesi icinde eti en lezzetli olanlardandir, ancak cok seyrek bulundugu icin ekonomik degeri bolgeseldir. 
HAS KEFAL ( Mugil cephalus )

Denizlerimizde yaygin bulunan bir Kefal turudur. Ortalama 30 - 50, en cok 75 cm. boyda olabilir. Butun Kefaller gibi urkek ve cevik bir baliktir. Acik denizle sahiller arasinda gidip gelirler. Bazen beslenmek icin suruler halinde aci sulara, lagunlere, hatta nehirlerin icine girerler. Deniz dibi bitkileri ve yumusakcalarla beslenir. Yaz aylarinda ureyip 150 bin - 1 milyon yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan " havyar" yumurtasiyla ekonomik degeri cok yuksektir.
KEDI BALIGI ( Scyliorhinus canicula )

Kopekbaligi ailesindendir. Sicak ve iliman denizlerin 3 m.' den 1000 m.' ye kadar derinliklerinde fazla goc etmeden yasar. Kabuklular, omurgasizlar ve baliklarla beslenir. Boylari ortalama 80 - 150 cm. olur. Kuslar gibi ciftlesip, yumurtlayarak urer. Bahar aylarinda yumurtalarini bir torba icinde kayaliklar arasina birakir. Bir mevsimde birkac kez yumurtlayabilir. Kulucka suresi 15 gundur. Eti lezzetli olup yenilebilir. Ayrica sportif avciligi da yapilir. 
LEKELI MERCAN ( Pagellus bogaraveo )
 
Mandagoz Mercan da denir. Ege ve Akdenizde yaygindir. 100 - 300 m.' ye varan derinliklerde sahile yakinlarda kabuklular, omurgasizlar ve sualti bitkileriyle beslenerek yasar. Boyu 30 - 50 cm. olabilir. Hermafrodit bir baliktir. Hem erkeklik, hem de disilik ozelligi gosterir. Sularin isisina bagli olarak bahar aylarinda ureme yapar. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik degeri yuksektir.
HAMSI ( Engraulis encrasicolus)

Karadenizin insan yasamiyla birlesen baligidir. Marmara da bulunur. Suruler halinde yasar ve 20 cm. ye kadar buyur. Ocak - Mart aylarinda beslenmek icin sahillere yaklasir ve bol av verir. Gunduzleri 30 - 40 m. derinlerde, geceleri yuzeye yakinlarda dolasir. 1 yasindan itibaren olgunluga erisip. 18 - 20 derece sularda, 25 - 60 m. derinlikte ve az tuzlu sularda ureyip yaklasik 40 000 yumurta doker. Etinin lezzetli ve cesitli tuketim yonleriyle ekonomik degeri cok yuksektir. Asiri avlanmasi Orkinos, Palamut, Uskumru/Torik sisteminde denge bozulmasi Hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir.
KILIC BALIGI ( Xiphias gladius )

Sicak ve ilik sularda bireysel veya cift yasar. Acik deniz baligidir. 800 m. derinlige inebilir. Genelde 15 - 16 derece sularda ve deniz yuzeyinde, zaman zaman suyun disina firlayarak dolasirlar.
Ortalama 2 - 3,5 m. boy ve 60 - 150 kg. a kadar agirlikta olabilir. Boylari 4 - 5 m. ye ulasabilir. Sularin isinmasiyla uremeleri Nisan ayindan baslayarak Temmuz ayina kadar devam eder. Isi sartlarina gore Marmara ve Karadeniz arasinda dolasip Akdeniz' e gocerler. Etcil bir balik olup suru halindeki diger kucuk baliklari yiyerek beslenir. Ekonomik degeri cok yuksek bir baliktir. Cesitli nedenlerle turu gittikce azalmaktadir
MAVI KOPEK BALIGI ( Prionace glauca )

Ayni zamanda pamuk baligi olarak ta adlandirilir. Yirtici kopekbaligi Harharyas' la ayni turden olan Mavi Kopek Baligi canavar cinsi cinsi baliklarin en tehlikelilerindendir. Buyukleri insanlar icin cok zararli olabilir. On alt yuzgeclerinin uzunlugu ile digerlerinden ayrilir. Etobur bir hayvan olan Mavi Kopek Baligi suru halindeki diger kucuk baliklari yiyerek beslenir. 4 m. ye kadar buyuyebilir. Ilkbahar aylarinda urer. Her seferinde boylari 40 - 60 cm. arasi 8 -12 yavru dogurur. Gerek endustri ve gerekse gida yonunden ekonomik degeri vardir.
KELER ( Squatina squatina )
   
Kopek baligi ailesindendir. Sicak ve iliman denizlerin 5 – 100 m. derinlerinde sahil yakinlarinda veya 70 – 400 m. aciklarinda, kumlu camurlu alanlarda fazla goc etmeden yasar. Boyu 2 m. ye ulasabilir. Buyuk agziyla dipteki olu veya canli baliklari, omurgasizlarla suru halindeki yutarcasina yiyerek beslenir. Bahar sonu – yaz aylarinda disiler gruplar olusturarak sahillere yakin yerlerde dollenir. 18 – 20 ay sonra tek baslarina 10 – 18 arasi canli yavru dogurur. Yuzgeclerinin eti yenebilir, karacigerinden yag ve vitamin elde edilir.
CIZGILI ORKINOS ( Katswonus pelamis )
 
Karadeniz, Marmara ve kuzey Ege ye kadar sularimizda rastlanan orkinos turlerinden biridir. Boyu ortalama 60 – 100 cm. olur. Yemlendigi balik surulerini onune katarak Karadeniz’ e cikar ve orada sular isininca ureme yapar. Bu gidis – gelisler Karadeniz ve Marmara’ daki yerli baliklarin dogal dengesini olusturur. Etinin insan gidasi olarak cesitli degerlendirilmesi ve avcilik yonuyle asiri tuketimi hem orkinos turunu hem de onunla akim saglayan diger balik turlerini tehlikeli olarak etkilemektedir.
 PALAMUT TORIK ( Sarda sarda )

Karadeniz ve Marmara’nin en unlu baligidir. Bahar aylarinda beslenmek icin Karadeniz’e cikip, sonbahardan itibaren kislamak icin Marmara’ya, Canakkale’ye kadar iner. Suratli ve iyi yuzucudur. Suru halindeki uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi, sardalya gibi baliklara saldirarak yer. 18 – 20 derece sularda 400 000 den birkac milyona kadar yumurta dokerek acik denizde urer. Yetistikten sonra buyumesine gore;
  0 – 10 cm.                  Vanoz – Gaco
10 – 25 cm.                   Cingene Palamudu
30 – 35 cm.                   Palamut
40 – 45 cm.                   Kestane Palamudu
50 – 55 cm.                   Zindandelen
55 – 60 cm.                   Torik
60 – 65 cm.                  Sivri
65 – 70 cm.                  Altiparmak
70 cm. ve ustu Pecuta olarak adlandirilir.
Taze tuketimi, ihrac ve endustri yonleriyle cok degerli bu baligin uretimindeki azalma ekonomik degerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.
  BARBUNYA ( Mullus barbatus )

Sicak ve ilik denizlerin kumlu, camurlu sahillerinde 300 m. ye varan derinliklerinde suruler halinde yasar. Ortalama 12 – 15 cm. den en cok 40 cm. buyur. Suyun isi sartlarinda derinlerden sahile mevsimsel gocler yapar. 10 yil yasayabilir. Nisan – Haziran arasi 15 – 100 000 yumurta doker. Etinin lezzeti ve bol avlanmasiyla ekonomik degeri yuksektir.
TEKIR ( Mullus surmuletus )
 
Karadeniz disinda diger denizlerimizde yazin rastlanir. Boylari 15 – 35 cm. olabilir. Kumluk, camur veya taslik kiyi kesimlerinin 3 m. den 100 m. ye kadar derinlerinde gidip gelerek yasar. Diplerdeki kabuklular, bocekler ve diger canlilarla beslenir. Yaz aylarinda ureyip yapiskan yumurtalarini 10 – 60 m. derinlere birakir. Etin lezzeti eski roma caglarindan beri namlidir. Bol avlanilan, ekonomik degeri yuksek bir baliktir.
MIGRI ( Conger conger )

    2 – 3 m. boydan 50 – 60 kg.’ a erisebilen, 30 yila kadar omru olan, yazin sig sularin, kisin 150 m. derinliklerin taslik, kumlu ve camur zeminlerinde yasayan bir baliktir. Nehirlere giremez. Sert, hareketli ve yirticidir. Su icinde buldugu her canliyi yiyebilir. Gunduzlerini yatarak gecirip, karanlikta avlanir. Ilk ve sonbahar arasi 100 – 150 m. derinlerde acik denize 3 – 5 milyon yumurta doker. Eti lezzetli ve besin degeri cok yuksektir.
KUM TRAKONYASI ( Trachinus araneus )

Ilik denizlerin sahil bolgelerinde 2 – 3 m. den 100 – 150 m. ye varan derinliklerde yumusak kumlar arasinda omur gecirir. Beslendigi kucuk baliklar, bocek, yumusakca ve kurtlara karsi cok suratli bir avcidir. En fazla 50 cm. buyuyebilir. Dikenleri trakonya gibi zehirli ve insan icin tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla birlikte tehlikesinden oturu az avlandigi icin ekonomik degeri yoktur. Kisi derin sularda gecirip Mart basindan itibaren siglara sokulup yaz sonuna kadar ureme yapar.
ISPARI/ISPAROZ ( Diplodus annularis )
 
Butun denizlerimizin sicak ve ilik sahil bolgelerinde yasayan bir Karagoz turudur. 16 – 20 cm. ‘ye kadar buyuyebilir. Deniz kurtlari, karides, yosunlar ve balik yavrulariyla beslenir. Gocer baliklardandir. Ilkbahardan yaz sonuna kadar uremelerini surdurur. Eti beyaz, yagli  ve lezzetlidir.
KIRLANGIC ( Triglia lucerna )

Ege, Akdeniz ve Marmaranin fazla goc etmeyen, yerli baligidir. Kismen Karadenizde rastlanir. Ilik denizlerin sahil yakinlarinda 5 - 300 m. derinliklerin diplerinde ciftler halinde yasar. Kucuklerine dervis baligida denir. Ortalama 25 - 30 cm. olur. 80 cm. ve 6 - 8 kg. olanlarina rastlanir. 15 - 20 yillik yasami vardir. 3 yasinda olgunlasip sahillerden uzakta uremelerini yapar. Kucuk kabuklular, yumusakcalar, deniz bitkileri ve boceklerle beslenir. Etinin lezzet ve yarari, Her mevsimde bulunmasiyla ekonomik degeri yuksektir. Diger Akdeniz ve Avrupa ulkelerinde de bol tuketilir.
MAZAK ( Trigloporus lastoviza )
              
Benzerliginden oturu kirlangicin kucugu sanilir. Ayni soydan fakat ayri baliklardir. Ortalama 20 - 25 Akdenizde yasayanlari 40 cm. ye ulasabilir. Butun Kirlangic turleri gibi ilik denizlerin Kumlu zeminlerinde yasar. Biyolojik yapisi Kirlangicla esittir. Taze olarak tuketilen eti Kirlangic gibi yararli ve lezzetlidir.
DIKENLI KIRLANGIC ( Aspitriglia cuculus )

Kirlangic ailesinin bir turudur. Sirt ve on yuzgeclerinin sivri ve uzunlugu, yan taraflarindaki sert kabuklarla Kirlangictan ayrilir. Ege, Akdeniz ve Marmara da bulunur. Karadeniz'de rastlanmaz. En cok 45 cm. boyda olur. Denizlerimizde sayisi Kirlangictan daha azdir. Genelde 30 m. derinlikte durgun sularda yasar. Eti lezzetli ve yararlidir. Ekonomik degeri vardir. 
MELANURYA ( Oblade melanura )
 
Mercan ailesindendir. Marmara, Ege ve Akdeniz'in 2 - 3  m. sig sularinda, su yuzeyine yakinlarda, fazla goc etmeden yasar. Diger Mercan turlerinden farkli olarak sualti bitkileriyle beslenir. En fazla 30 cm. ye kadar buyur. Uremesi bahar sonuna kadar surer, yumurtalarini denize birakir. Mikro - planktonlarla beslenen yavrular. yaz sonunda olgunlasir. Eti butun Mercan ailesi gibi beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlanildigi ve taze tuketildigi icin ekonomik degeri fazla degildir. 
DIKENLI OKSUZ ( Prestedion cataphractum )
                 
Isim benzerligine karsin Kirlangic ailesinden soydasligi yoktur. Marmara, Ege ve Akdeniz sahillerinin 30 - 400 m. ye varan derinliklerinin kumlu, cakilli ve yosun kapli zeminlerinde yasar. Boylari 10 - 15 cm. en cok 30 cm. olabilir. Kucuklerine Micir, buyuklerine Cuka denir. Ciftler halinde gezerek yosunlar, otlar, yumusakcalar ve kucuk kabuklularla beslenir. Mayis ve Temmuz arasi urer. Eti lezzetlidir fakat cok seyrek bulunur. 
MALTA PALAMUDU ( Naucrates ductor )

Eskiden gemilerin altinda, genelde kopek baliklarina eslik ederek yuzen, bu nedenle pilot baligi da denen cevik hareketli bir baliktir. Ortalama 40 cm. boyda olur. Sicak ve iliman denizleri sever, yosunlar, deniz kurtlari, kabuklular ve ozellikle kopekbaliklarindan arta kalanlarla beslenir. Sonbaharla kis aylari arasinda ureme yapar. Etinin gida degeri yoktur. 
CAMGOZ KOPEKBALIGI ( Galeorhinus galeus )

Sicak ve ilik denizlerin 100 m.' nin altindaki serin sularda tek basina yasayan, boylari 4 - 5 m.' den 10 - 15 m.' ye ulasan, Omurgasizlar ve suru halindeki baliklari yiyerek beslenen bir kopek baligi turudur. Sicak yaz gunleri agir hareketlerle su yuzeyinde yuzer. Rahatsiz edilmezse saldirgan degildir. Acik denizde erkek tarafindan dollenen disiler 8 - 14 arasi yavru dogurur. Baska ulkelerde yenilmesine ragmen ulkemizde balik unu uretiminde kullanilir.
BAKALYARO ( Merlangius merlangus )
        
Mezgit ve Gelincikle ayni turdendir. Karadenizde yaygin, Ege' de az bulunur. Genelde 15 - 20, en cok 45 - 50 cm boyunda olur. Sahillerin 3 - 4 m. ye derinliklerindeki siglarin kumlu, cakilli ve yosunlu diplerinde fazla gocler yapmadan yasar. Balik yumurtalari, kucuk baliklar ve karides gibi canlilarla beslenir. Uremelerini Subat - Mayis aylari arasinda sahillere yakinda yapar. Mezgitle es, beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik degeri yuksektir. 
KALKAN ( Psetta maxima ) 

Bir dip baligi olan Kalkan Karadeniz'in en taninmis baligidir. Bogazlar, Ege, Marmara ve Akdeniz'de seyrek rastlanir. Gezici balik degildir. Butun hayati dipte yatmakla gecer. Bati Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Simal Denizinde Kalkanini diger turleri yasamaktadir. 25 - 30 yillik omru olan Kalkan Baligi 1 m. boya erisebilir. Sahillerde 5 - 10 m. den baslayarak 300 - 400 m. derinliklere inebilir. Etcil ve fazlasiyla obur bir baliktir. Erkekleri 5 - 6 , disileri ise 6 - 7 yaslarinda olgunlasip uremeye gecebilir. Uremeleri 10 - 15 derece sularda Nisan' dan Haziran'a kadar surer. Milyonlarca yumurta vermesi yaninda etinin lezzeti ve verimliligi ile ekonomik degeri cok yuksektir. 
LEVREK ( Dicentrarhus labrax )

Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karisimi acisu bolgelerinde yasar. Hani ailesindendir. Fazla gezici olmayan Levrek yerli baliklardan sayilir. Gencken gruplar halinde sonralari tek basina yasar. Yasam ortami karanlik ve kuytu yerlerdir. Bu nedenle kaya oyuklari veya gemi batiklarinda yuvalanir. Yaklasik 20 yillik yasami olabilen Levrek ortalama 50 - 60 cm. den 1 m. boy ve 10 - 12 kg. agirliga kadar erisebilir. 40 cm. den kucuklerine Ispendek denir. Kucuk yavru baliklarla beslenir. Ocak - Mart arasinda 500 000 - 2 000 000 yumurta dokerek yuksek bir ureme gosterir. Eti en lezzetli baliklarin basinda gelir. Bu nedenle ekonomik degeri cok yuksektir. 
KIKLA LAPIN ( Labrus berggylta )

Ilik ve sicak denizlerimizin yosun ve bitkilerle kapli tasliklarin 2 - 30 m. derinlerinde yasar. Disi ve erkekleri arasinda boy ve renk farki gorulur. boylari 30 - 40 en cok 60 cm. ( disilerde ) olabilir. Yumusakcalar ve kabuklularla beslenir. Disleri cok kuvvetlidir. Uremeye yakin erkekleri deniz bitkileriyle disiye yuva hazirlar. Mayis - Agustos arasinda da yumurta verir. Eti lezzetlidir. Ayrica sportif avciligi degerlidir. 
UZGUN ( Callionymus lyra )

Renklerinin guzelliginden oturu Mine Baligi adiylada taninir. Boylari 25 cm. kadar olabilen bu balik Karides, Yengec, Deniz Kestanesi, Deniz Yildizi, omurgasizlar ve yosunlar gibi cesitli besinlerle yasar. Sig sulardan 300 - 350 m. derinlere inebilir. Denizlerimizde yaygin olarak bulunur. Etinin kiymetli olmayisi, dikenlerinin azda olsa zehirli olusu ile herhangi bir ekonomik degeri yoktur.
HORZBINA ( Parablennius gattorugine )

Dalgali sahillerin taslik, kayalik ve yosunlu bolgelerinde gizlenerek cift yasar. Cesitli turleri oldugu gibi tatlisuda yasayanlari da vardir. Yasam sartlarina gore bocekler., kurtlar ve balikyumurtalariyla beslenir. Eti lezzetsiz sert ve kilciklidir. Bu nedenle ekonomik degeri yoktur. Bahar ve Yaz suresince erkeklerin ustaca hazirladiklari tas oyuklari, Midye, Istiridye kabuklari arasina disileri 2 000 - 15000 yumurta doker. Erkekler 20 - 25 gunluk kulucka doneminde yumurtalara bekcilik yapar. 
MEZGIT (Merlangius euxinus )

Marmara ve Karadeniz'de bol, diger denizlerimizde az rastlanir. Boylari 20 - 40 cm. olabilir. Gelincik ve Bakalyaro ile ayni turdendir. 30 - 40 m. nin altindaki derin sularda  yasar. Gunduzleri yuzeye cikarak Hamsi, Sardalya vs. gibi suru halindeki kucuk baliklari avlayarak beslenir. Bolgesel sartlara gore Subat - Mayis arasinda ureme yapar. Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlanilmasiyla ekonomik degeri yuksektir. 
ISTAVRIT ( Trachurus trachurus )

Denizlerimizde Sarikanat Istavrit ( Akdeniz ) ve Karagoz Istavrit ( Karadeniz - Marmara ) olarak iki turu yasar. Boylari Karagozde 15 - 25 cm. encok 30 cm., Sarikanatta ise 30 - 50 cm. olur. Kucuklerine Kiraca denir. Gezici baliklardir. Hamsi, Caca, Camuka gibi kucuk baliklarin yavrulariyla beslenir. Mayis - Agustos arasi suruler halinde urer. Lezzetli eti, cesitli yemekleri ve bol avlanmasiyla ekonomik degeri en yuksek baliklardandir.
GUNES BALIGI ( Coris julis )

Bu balikta Lapin ailesindendir ve ayni yasam karakterini gosterir. Boylari ortalama 20 cm. olur. Govdesini cevreleyen renklerin guzelligi ile denizlere guzellik katarlar. Nisan - Haziran arasinda uremelerini yaparlar ve turune gore 600 - 20 000 taneye kadar yumurta doker. 
SARIGOZ ( Spondyliosoma cantharus )

Sparidae ailesinden bir baliktir. boylari 50 cm. olabilir. Anatomisi Karagoze benzer. Ilik sahil bolgelerinde ve bunlarin uzantisi iliman denizlerde yasar. Karadeniz'de az bulunur. Yasam cevresi kayalik ve kuytu yerlerdir. Baslica besinleri kucuk kabuklular, deniz solucanlari ve ozellikle Karidestir. Etleri de Karagoz ve Mercan gibi beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Uremeleri erken ilkbahar aylarinda baslayarak yaz sonuna kadar devam eder. 
SARDALYA ( Sardine plichardus )

Suru halinde yazin orta, kisin derin sularda yasayan gezici baliklardir. Eskiden deniz ustunun ates aydinlatmasiyla avciligindan oturu ates baligi diyede taninir. Boylari ortalama 15 en cok 20 - 22 cm olur. Deniz icinde yumurtadan henuz cikmis balik yavrulari ve planktonlari yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara, Canakkale Bogazi bolgesi ve Kuzey Ege'de bol bulunur. Etinin lezzeti ve cesitli kullanim alaniyla ekonomik degeri cok yuksektir. Uremeleri Nisandan Eylul ayina kadar genis bir devrede ve cok kerede olur. Yaklasik 20 000 yumurta verir. 
ZARGANA ( Belone belone )

60 - 70 cm. bazen de 1 m. uzunluga varan Zargana ortalama 18 yil yasar. Hamsi, Caca, Camuka ve Kiraca gibi kucuk baliklarla beslenir. Iliman denizlerimizin yerli baliklarindandir. Kilic Baligi baslica dusmanidir. Yapisiyla gayet cevik ve suratli bir baliktir. Kendini korumak icin su yuzeyine sicrayarak da yuzebilir. Eti yonunden degerlidir. Ilkbahardan Sonbahara kadar ureme suresince 30 - 50000 yumurta verir. 
CIPURA ( Sparus aurata )
 
Ege ve Akdenizin bu namli baligi Marmarada seyrek bulunur. Ortalama 25 – 35 cm. boy ve 0,5 – 3 Kg. agirliktadir. 60 cm. ve 6 kg. olanlarida seyrek olarak gorulebilir.Etcil bir baliktir. Kuvvetli cenesiyle kucuk kabuklulari, baliklari ve diger hayvanlari kolayca yer. Yaz devresinde siglarda, kis aylarinda da 35 – 40 m. Derinliklerde yasar. Iki yasin uzerindekiler daha da derinlere iner. Uremeleri Ekim – Aralik aylarinda olur. 100 – 150 000 yumurta doker.Eti cok lezzetlidir. Ayrica uretim kulturune uygunlugu nedeniyle ekonomik degeri cok yuksektir.
DIL BALIGI ( Amoglossus laterna )
 
Denizlerimizde10 m. den 300 – 500 m. ye kadar derinliklerin, kumlu, camurlu veya cakilli diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun gocler yapmadan yasar. Boylari 20 – 25 cm. kadardir.Dipteki omurgasizlar, kucuk baliklar ve boceklerle beslenir. Bahardan itibaren kiyilara sokularak Haziran – Temmuz arasinda ureme yapar. Kis aylarinda eti dolgun ve lezzetli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik  degeri yuksek bir baliktir.
GUMUS / ATERINA ( Atherina presbyter )

Sicak ve iliman denizlerin sahil bolgelerinde suruler halinde yasar. En fazla Marmara da bulunur. Bazi turleri de Iznik ve Sapanca gollerinde yasar. Boylari genelde 10 – 15 cm. Karadenizde ise 10 – 13 cm., Akdenizde 8 – 9 cm. olup, her iki denizde sekil farkliliklari gosterir. Nisan ve Eylul arasinda sahillerin kumlu ve cakilli bolgelerinde suruler halinde toplanarak urerler. Kurtlar, kabuklu ve yumusakcalarla beslenir. Eti lezzetlidir, taze olarak bol tuketilir. Ayni zamanda buyuk baliklara yem yonunden degerlidir.
ISTRONGILOS ( Spicara smaris )

Butun denizlerimizde ve denizlerin nehirlere karisimi aci su bolgelerinde yasar. Izmaritle ayni ailedendir. Erkekleri 13 – 16, disileri 15 – 20 cm. boy ve 50 – 100 gr. Agirlikta olur. Sularin isisina gore acik denizle kiyilar arasinda gidip gelirler. Nisan – Mayis, bazen de temmuza kadar ureyip 40 – 60 000 yumurta doker. Planktonlar, kucuk hayvanlar ve deniz bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol bulundugu icin ekonomik degeri vardir.
KURBAGA BALIGI ( Uranoscopus scaber )

Akdeniz, Ege ve Marmara'da taslik ve yosunlu bolgelerde yasar. Dipte yatarak basinin ustundeki gozleri ile kucuk canlilari veya baliklari gorup avlar. Nisan – Mayis aylarinda kisladiklari derin sulardan sahillere, bazende acisu bolgelerine sokulup Temmuz – Eylul arasinda ureme yapar. 10 – 20 000 yumurta doker. Yavrular once planktonlarla daha sonra omurgasizlarla beslenir. Eti lezzetlidir. Ozel avciligi yapilmadigi icin ekonomik degeri azdir. 
FENER ( Lophius piscatorius )
 
Kiyilardan 500 m. ye kadar derinlerde yasayan, boylari 2 m. ye erisebilen, bir dip baligidir. Hareketsiz yatar ve antenleriyle avini kendine cekerek cok buyuk agziyla kendi buyuklugundeki baliklari bile yutabilir. Pulsuz ve ciplak vucudunu kapsayan sivi insan cildi icin tehlikelidir. Mart – Agustos arasi derinlere inerek urere 6 – 7 yasinda bir disi 1 milyon yumurta birakir.eti beyaz ve cok lezzetlidir. Ekonomik degeri cok yuksektir. Seker hastaligi tedavisinde kullanilan ensulin ilaci ilk kez fener baligi pankreasindan elde edilmistir.
  DENIZ ALASI ( Salmon trutta labrax )
 
Karadeniz alabaligi, Som baligi olarakta taninir. Solmon baligi ile hem akrabaligi, hem de benzerligi vardir. Bir turude Akdeniz'de yasar. Genelde 50 – 80 cm. boy ve 3 – 7 kg. agirliktan, en cok 100 cm. ve 25 kg.’ a erisenlerine rastlanir. Omrunun bir kismini denizde gecirdikten sonra uremek icin nehirlere girer. Agirligina oranla 2000 – 16 000 yumurta doker. Kuvvetli cenesi olan yirtici bir baliktir. Kucuk baliklar ve kabuklularla beslenir. Eti cok lezzetli oldugu gibi, yumurtasindan da kirmizi havyar elde edilir. Ekonomik degeri cok yuksektir.
  CACA ( Sprattus sprattus )

Sardalya – Tirsi ailesindendir. Boyu 6 – 8 cm.dir, Karadenizin batisinda 13 – 15 cm. olanlarina rastlanir. Besinleri planktonlar ve balik yavrularidir. Suruler halinde yasar. Mayis Haziran arasinda ureme yapar. Eti fazla lezzetli degildir. Bu nedenle avciligi fazla yapilmaz. Buna karsi denizlerde ekonomik degeri cok yuksek olan uskumru, palamut, torik gibi baliklar icin yem degeri vardir. Kuzey Avrupa ulkelerinde konservesi cesitli isimlerle pazarlanir.
PAPAZ BALIGI ( Chromis chromis )
 
Sicak ve iliman denizlerin 50 m. ye inen dibi kayalik, magarali bolumlerinde yasar. Butun denizlerimizde bulunur. Boylari 12 – 18 cm. olabilir. Bahar sonundan Agustosa kadar ureme yapar ve yumurtalarini cok iyi gizler. Planktonlar ve balik larvalariyla beslenir. Sert ve lezzetsiz eti yenmez.
KAYIS BALIGI ( Ophidion barbatum )

Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2 – 3 m. den 150 m. ye kadar derinliklerde ustu bitkilerle ortulu kumsal, cakilli diplerde fazla goc etmeden yasayan bir baliktir. Yumusakcalar, kabuklular ve kucuk baliklarla beslenir. Boylari 30 cm. olabilir. Bahar – yaz sonu ureme yapip 15 – 18 000 yumurta doker. Eti lezzetlidir fakat seyrek bulundugu icin ekonomik degeri yoktur.
SAZ KAYASI ( Zosterisessor ophiocphalus )

Butun denizlerimizin, durgun kiyi sularinda sualti sazlik veya cayirlarinda yasar. Boyu 18 - 25 cm. olabilir. Mart - Mayis aylarinda erkegin kovaladigi 5 - 10 disi bir arada 150 - 300 000 yumurta verir. Erkekler sik bitkiler arasinda yuvalanan bu yumurtalari doller ve gozculuk yapar. Diplerdeki kucuk canlilar ve kabuklularla beslenir. Eti lezzetli, beyaz ve cok yararlidir. Ekonomik degeri bolgeseldir.
 
ESKINA ( Sciana umbra )

Sicak ve iliman denizlerin 100 - 150 m. taslik, kayalik ve mercanli bolgelerinde yasar. Butun denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balik degildir. Ayni zamanda Tasbaligi ve Mavrusgil baligi olarak ta taninir. Bahar sonu, yaz aylarunda ureyen Eskina 30 - 35 cm. uzunluk ve 500 - 600 gr. agirliga erisir. Beyaz ve cok lezzetli eti ile ekonomik degeri yuksektir.
TRANCA ( Pagrus ehrenbergi )


Mercan ailesinden ve Fangri ile ayni turdendir. Ege’nin unlu baligidir. Sicak ve ilik denizlerin 20 – 25 m. derinlerinde yosun ve bitki ortulu kumluk veya tasliklarda tek basina yasar. Boyu 30 – 50, en cok 75 cm. olur. Kis aylarinda 150 m. derinlere iner. Kuvvetli cenesi ve disleriyle her turlu kabukluyu kirip yiyebilir. Ayrica dip hayvanlari ve baliklarda besinine ek olur. Hermafrodit; hem erkek hem disi karakteri gosterir. Yaz aylarinda ureme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Gecmiste asiri avlanilmasi neslini cok azaltmistir.
PISI BALIGI ( Plcuronectes platessa )
 
Ortalama 30 - 40 cm. boy ve 250 - 350 gr. agirlikta olabilen, ekonomik degeri yuksek baliklardan biridir. denizlerin kumlu cakilli diplerinde kabuklular ve yumusakcalarla beslenip 15 - 18 yila kadar yasar. Aci sulara, nehir agizlarina kadar sokulur. Bir diger turude tatli sularda yasar. sicak aylari diplerde gecirip, kisin sahillere yaklasir. Uremelerini Ocak - Mart arasinda 5 - 6 derece sularda yapar. 800 000 - 1 milyon yumurta verir.
YAZILI HANI ( Serranus scriba )

Uzunlugu en cok 25 cm. olabilen Yazili Hani kendi turunun tipik bir ornegidir. Belli bolgelerde yalniz yasar. Levrek baligi ailesindendir. Kendisinden kucuk baliklar, Karides gibi kabuklularla beslenir. Yaklasik 30 m. derinlerde, belirli bolgelerde yalniz yasar. Bas kismindaki cesitli renk ve suslemelerden " yazili" ismini alir. Uremeleri Mayis - Haziran olup cins ve turlerine gore 18 - 900 bin yumurta doker.
TRAKONYA ( Trachinus draco )

Denizlerimizde yasayan en zehirli baliklardandir. Ortalama 17 - 18, en cok 35 - 40 cm. boya erisir. Hareketsiz bir baliktir. Fakat deniz dibinde avlarina karsi cok suratlidir. Zehirleri bir insani sakat birakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden ciktiktan, hatta oldukten sonra dahi zehirliligi devam eder. Ozel olarak avciligi yapilmaz. Ayni zamanda Carpan baligi olarakta taninir. Trakonya kucuk balik ve kabuklularla beslenir. kis aylarinda derinlere cekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandigindan ekonomik degeri yoktur.
ORKINOS ( Thunnus thynnus )

Denizlerimizde yasayan iri ve cok degerli bir baliktir. Uzunluklari 3 - 4 m. ve agirliklari 100 - 150 kg. dan 800 kg.' a kadar olabilir. Cesitli turleri vardir. orkinos suru halinde yasayan gezici baliklardandir. Yazin Karadeniz' e ciktiktan sonra sonbaharda Marmara' ya ve oradan da Ege' ye gecerek hemen hemen butun Akdeniz' i dolasirlar. Bu gezilerinde saatte 40 - 60 km. hizla yol alabilirler. Genel olarak ust sularda yasarlar. Mart - Agustos arasinda urerler ve yaklasik
TIRSI ( Alosa fallax )

Boylari 30 - 33 cm. ulasabilen Tirsi bir Karadeniz baligidir. Istanbul bogazi ve Marmara' da az bulunur. Kiyiya yakin yerlerde suruler halinde yasarlar. Ureme mevsimleri ilkbahardir. Yumurta birakmak icin aci su bolgelerine ve nehirlere giderler. Sardalya ailesinden bir balik olan Tirsi taze, tuzlama ve tutsulu olarak yenir. Ekonomik degeri yuksektir.
ORDEK LAPINI ( Labrus mixtus )

Boyu 40 cm. agirligi 1 kg. olabilen ve 15 – 17 yil yasayabilen, disileriyle erkekleri arasinda renk farki olan guzel renkli bir lapin cinsidir.Genelde 10 – 100, seyrek olarak 180 m. Derinlerde yasar. Denizdeki kucuk hayvanlar ve baliklarla beslenir. Ureme mevsimi Nisan – Agustos arasidir. Bu esnada cift – cift kaya oyuklarini yuva olarak kullanirlar. Daha sonra yumurtalari korumak icin erkekleri nobet tutar. Doga degeriyle korunmasi gerekli bir baliktir.
 MERSIN ( Acipenser sturio )

Karadeniz'de ve buraya dokulen nehirlerde yasayan boylari 120 – 300 cm. ve 300 kg.’ a kadar olabilen, yumusakcalar ve kucuk kabuklularla beslenen ve 100 yilin ustunde yasayabilen bir baliktir. Kolan baligi da denir. Cinslerine gore erkekleri 6 – 12, disileri 8 – 15 yaslarinda cinsel olgunluga erisip 800 000 – 2 500 000 yumurta verir. Kis aylarini 150 m. derinliklerde gecirip, Mart ayi basinda tek veya suruler halinde 12 C – 18 C deki sularda nehir agizlarina girerek yumurtalarini dokerler. Yavrular 8 – 10 ay surede 6 – 15 cm. ye ulasinca denize cikarlar. Eti cok lezzetli oldugu gibi, yumurtasindan en kiymetli deniz urunu olan siyah havyar elde edilir. Bu nedenle ekonomik degeri cok yuksektir. Rus Mersini, Karaca ve Mersin Morinasi olarak adlandirilan turleri de vardir.
DULGER ( Zeus faber ) 

Boyu 50 - 60 cm. ye ulasabilen Dulger Baligi gecici baliktir. Mayista Marmara'dan Karadeniz'e cikar. Akdeniz, Ege, Marmara ve kismen de Karadeniz'de yasayan, kalin pullarla ortulu Dulger Baligi etobur bir baliktir. Buyuk agziyla kendinden kucuk pek cok baligi yutarcasina yer. Genelde 60 -70 cm. derinliklerde yasar. kis mevsiminden sonra sularin isinmasiyla Mayis ayindan baslayarak Temmuz sonuna kadar uremelerini surdurur. Dulger Baligi, Izmir - Antalya arasi yorelerimizde Peygamber, Dikenli Peygamber Baligi olarak ta taninir. Eti lezzetli beyaz ve yararlidir.
MAVRI KEFAL ( Chelon labrosus )

Kefal, denizlerimizin sicak ve ilik bolgelerinde, kiyilara yakin, denizle iliskili nehir agizlarinda ayrica ic sularda ve suruler halinde yasayan bir balik turudur. Denizlerimizde Has Kefal, Altinbas Kefal, Topbas Kefal, Mavri Kefal, Dudakli Kefal gibi cesitleri vardir. Ayrica buyukluklerine gore de isimlendirilir. Turlerine gore 25 cm. den 90 cm. boya erisirler. Yaklasik 15 yillik omru olan Kefaller 6 - 7 yasindan itibaren yaz aylarinda ureyerek 150 binden 7 milyona kadar yumurta verirler. Eti ve yumurtasi yonunden degerli bir baliktir. Deniz dibi bitkileri ve yumusakcalarla beslenir. 
ISKORPIT ( Scorpaena porcus )

Yasami ayni aileden olan Lipsos' un aynidir. Farklari Iskorpitin Lipsos' a gore daha kucuk olmasi ve rengi daha koyudur. Boylari ortalama 20 - 30 cm. dir. Iskorpitin dikenleri de Lipsos gibi cok zehirlidir. Bu nedenle yakalandiginda dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve cok yararlidir.
LIPSOS ( Scorpaena scrofa )

50 - 60 cm. ye ve 4 - 5 kg.' a kadar buyuyebilen Lipsos baliklari sicak ve ilik denizlerimizin sahil kiyilarindan 1000 m. ye kadar inen derinliklerde, bitkilerle ortulu taslik, cakilli ve kumlu duzeylerde yasar. Bilhassa Marmara ve Ege' de cok rastlanir. Eti cok lezzetli ve yararlidir. Et yiyen bir balik olan Lipsos ilkbahar aylarinda urer. Yaklasik 3 000 yumurta doker. Dikenleri cok zehirlidir.
SIVRIBURUN KARAGOZ ( Diplodus puntazzo)

Karagoz baliklari Marmara, Ege ve Akdeniz kiyilarimizin en taninmis baliklarindandir. Karadeniz bolgesinde de rastlanir. 0 - 400 m. derinliklerde yasar. Sivriburun Karagoz 35 cm.' ye kadar buyuyebilen, suru halinde yasayan, mevsimsel olarak beslenme, ureme, kislama gibi nedenlerle oldukca uzun mesafelerde goc eden bir baliktir. Kiyilarin taslik ve cakillari arasinda bitkiler ve kucuk kabuklularla beslenir. Bu baliklarin mensuboldugu SPRIDEA familyasina ait pek cok balik turu sularimizda yasar.
KANATLI KIRLANGIC ( Cephalacanthus volitans )

Boylari 50 cm. Ye ulasabilen ve Kirlangic' in bir turu olan bu baliklar, guzel ve bezeli renkleriyle Ege ve Akdenizde yasar. Su yuzeyinden 1 - 1,5 m. yuksekte 1 - 10 saniyelik surede 30 - 35 m. lik ucuslarla denizleri susler. Sularin isinmasiyla birlikte sahillere yaklasarak Mayis - Temmuz arasi urer. 10 - 80 m. derinliklerde yumusakcalar, kabuklular ve boceklerle beslenir. 
SARIKUYRUK ( Seriola dumerili )

Akdeniz'de yasayan, genelde 30 - 50 cm. en cok 100 cm. olabilen istavrit turunden bir baliktir. diger ulkelerde 150 - 200 cm olanlarina rastlanir. Yumusakcalar kabuklular ve kucuk baliklari avlayarak beslendigi kayalik sahillerde kucuk suruler halinde yasar. Ureme devresi bahardan yaz sonuna kadardir. Eti lezzetlidir. Japonyada bol miktarda uretimi yapilir. 
KOMURCU KAYASI ( Gobius niger )

Butun denizlerimizin nehir agizlarina yakin, bazen de aci su bolgelerinde, 75 metreye kadar derinliklerin kumlu, camurlu diplerinde fazla goc etmeden yasar. Boylari en cok 18 - 19 cm. olabilir. Mart - Mayis arasinda yumurta vererek urer. Bu yumurtalara erkekler bekcilik yapar. Kucuk kabuklular, yumusakcalar ve baliklarla beslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararlidir.   
RINA ( Dasyatis pastinaca )
                                     
Kopek baligi ailesinden olup seklen Vatoz' a benzer. sahillerin 10 - 60 m. en cok 200 m. ye varan derinliklerin kumlu camurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanir. boylari 150 cm. ye ulasabilir. Cesitli baliklar ve omurgasizlar baslica gidasidir. Kislari derinlerde gecirip yaz aylarinda kiyilara, tatlisulara ve lagunlere yaklasir. Ciftleserek urer. Gebelik suresi 15 - 18 aydir. 7 - 8 yavru yapar. Eti lezzetsizdir. Tuketim degeri yoktur. Kamci benzeri kuyrugu yaralayici, dikenleri ise tehlikeli sekilde zehirlidir. 
PAPAGAN BALIGI ( Sparisoma cretense )
                 
Ege'de seyrek, Dogu Akdeniz' de yaygin bulunan, fazla gocler yapmadan sicak denizlerin sig, taslik ve bol bitkili, bazen de acisu bolgelerinde yasayan, cok cesitli ve guzel renkleri olan bir baliktir. Iskaroz baligi da denir. Deniz yosunlariyla beslenir. Yaz aylarinda ureme yapar ve 8 - 12 000 yumurta verir. Sert ve yayvan eti yenmez. Doga degeri yonuyle korunmalidir. 
GELINCIK BALIGI ( Gidropsarus mediterraneus )

Bakalyaro ve Mezgitle ayni turdendir. Denizlerimizde bir kac cinsi yaygindir. Sicak ve iliman sularin taslik, kayalik diplerinde sahillere yakin yasar. Balik yavrulari ve kabuklularla beslenir. Cevik, yirtici ve saldirgandir. Derisi cok kaygandir. Ortalama 20, en cok 40 cm. boydadir. Uremesini sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik degeri yuksek olan bir baliktir.
ELEKTIK BALIGI ( Torpedo mamorata )
                 
Bir kopekbaligi turudur. Sicak ve iliman denizlerin 100 - 150 m. ye varan diplerinde fazla goc etmeden yasar. Boyu 150 cm. olabilir. Genelde avlanmak icin veya tehlike halinde 100 -220 volt' a varan insan icin tehlikeli fakat oldurucu olmayan kisa sureli elektrik carpmasi yapar. Bahar - yaz aylarinda ciftleserek urer. Disileri 14 - 15 yavru yapar. Eti yenebilir, fakat ulkemizde fazla tuketilmez.
SINAGRIT ( Dentex dentex )

Karagoz ailesinden olan Sinagrit Ege ve Akdenizin sert, hareketli ve kuvvetli bir baligidir. 1 - 1,5 m. boy ve 10 - 15 kg. agirliga buyuyebilir. Kabuklular, yumusakcalar ve ozellikle Murekkep baligi ile beslenir. Kuvvetli cenesiyle bir Istakozu rahatca kirip, yiyebilir. Yazin kiyilarin taslik, kayalik bolumlerinde, kisin 300 m. ye varan derinliklerde kucuk suruler halinde yasar. Ilkbahar aylarinda ureme yapar. Etinin lezzeti ve ender avlanmasiyla cok kiymetli bir baliktir. Olta avciliginda amatorler icin degerlidir
ISKORPIT HANISI ( Polyprion americanus )

Boyu 2 m. olabilen bu balik Hani cinsinin en iri orneklerindendir. Deniz diplerinin taslik, kayalik oyuklarinda 100 - 200 m. yetiskinleri 1 000 m. ye kadar derinliklerde yalniz yasar. Etcil bir baliktir, kucuk baliklar, kabuklular ve diger hayvanlarla beslenir. Eti lezzetli ve bol olmakla beraber az avlandigi icin ekonomik yonu zayiftir. Inceleme olanagi az oldugu icin yasam ve ureme sartlari Hani turune uygulanabilir. 
BERBER BALIGI ( Anthias anthias )
                    
Hani ailesinden bir baliktir. Sicak ve iliman denizlerin kayalik, cakilli ve bazen camurlu bolgelerinde ve 50 - 300 m. derinliklerde yasayan Berber Baligi  25 cm. uzunluga erisebilir. Az bulundugu icin fazla ekonomik degeri yoktur. Denizlere renk guzelligi verir. Uremeleri diger Hani cinsi baliklar gibidir. 
ZURNA BALIGI ( Scomberesox saurus )

Uskumru Turnasi da denir. Ilik ve sicak denizlerin yuzeylerinde ve sahillerden uzakta yasar. Uzunluklari ortalama 50 cm. dir. 20 - 30 lu gruplar halinde gezerler. Ozellikle Ege ve Akdeniz'de rastlanir. Etcil bir baliktir ve suru halindeki kucuk baliklarla beslenir. Etleri beyaz ve lezzetli olmakla beraber kitle avciligi yapilmadigi icin ekonomik degeri onemsizdir. Ilk bahardan yaza kadar her seferinde 1 000 - 1 500 olmak uzere 7 - 8 defa yumurta verir. 
VATOZ ( Raja clavata ) 
                              
Kopekbaligi ailesindendir. Butun dunya denizlerinde cok cesitli turleri yasar. 1 m. yi asan boy ve 40 - 50 kg. agirlikta olanlarina rastlanir. Uzun geziler yapmadan 15 - 20 m. den 100 - 150 m. ya varan derinliklerde kumlara gomulu yatarak av bekler. Kabuklular ve kucuk baliklarla beslenir. Bahar ve yaz aylarinda sahillere yaklasarak ureme yapar. Disileri 10 - 30 yumurta verir. Eti lezzetlidir fakat az tutulur. Karacigerinden A vitamini ve yag uretilir. Ekonomik degeri vardir. 
ORFOZ ( Epinephelus guaza )

Hani turunden ve Levrekle akrabadir. Ortalama 60 - 70 cm. den 1 - 1,5 m. boy ve 30 - 40 kg. agirliga erisebilir. Ege ve Akdeniz baligidir. Taslik kumluk ve yosunlu sahil bolgelerinin 8 m. den 150 m. derinliklerine kadar yalniz yasar. Etoburdur. Irili ufakli kabuklular ve yumusakcalarla beslenir. Eti cok lezzetli olmakla beraber yaslilari kuru ve lifli olur. Denizlerimizde az bulunmasina ragmen sualti zipkin avcilari tarafindan turun yasami acisindan tehlikeli bir sekilde tuketilmektedir. 
             IZMARIT( Maena smaris )
          
Denizlerimizin yerli baliklarindandir. Kucuklerine Kancur, Buyuklerine Kanal Izmariti denir. Boyu ortalama 15 cm. olur. Hareketli ve kurnazdir. Yaz aylarinda sahillere kadar sokulur. Ust, on dikenleri tehlikelidir. Batar ve yara yapar. 10 - 12 yil yasayabilir. Erkekleri 3, disileri 2 yasinda olgunlasip 60 - 70 000 yumurta verir. Balik yumurtalari, balik yavrulari ve yosunlarla beslenir. Eti beyaz ve lezzetlidir. bol tuketilir. 
MINAKOP ( Umbrna cirrosa )
  
Kotek Baligi da denir. Butun denizlerimizin taslik ve kayalik bolgelerinde, 100 - 150 m. ye varan derinliklerin dibe yakinlarinda yalniz yasar. Zaman zaman aci sulara ve nehir agizlarina da girer. Eskina ve Sariagizla ayni turdendir. Yumusakca, kabuklu ve kurtlarla beslenir. Yasadigi bolgenin sartlarina gore uremesini Nisanda Agustosa kadar surdurur. Sert ve beyaz etinin lezzeti Levrege benzer.